Alzheimer Nedir ? Demans Nedir ? Karabük Alzheimer Derneği

alzheimer nedir demans nedir

Alzheimer Nedir ? Demans Nedir ? Karabük Alzheimer Derneği

DEMANS ( BUNAMA )

“Demans” terimi, beyin hücrelerinin tahribatı ve kaybına yol açan bir beyin hastalığı olan kişilerde sık rastlanan belirtileri kapsamaktadır. Beyin hücrelerinin kaybedilmesi doğal bir süreçtir, ancak demansa neden olan hastalıkta bu olay çok daha hızlı bir şekilde seyreder ve hastanın beyninin normal çalışmamasına neden olur. Demans deyiminin Türkçe’deki en uygun karşılığı “bunama hastalığı”dır. Demans, kişinin işlevselliğinin yavaş ve ilerleyen bir şekilde bozulmasına yol açar. Demansların büyük çoğunluğunda kişinin işlevselliğinin tekrar düzelmesi mümkün değildir. Beyin tahribatı kişinin hafızasını, dikkat ve konsantrasyon, konuşma, düşünme gibi zihinsel fonksiyonlarını etkiler ve doğal olarak davranışlarına yansır. Ancak demans tanımı sadece dejeneratif (beyinde hücre kaybıyla karakterize) demans ile sınırlı değildir. Her zaman aynı gelişim sürecini izlemeyen bir sendromu (belirtiler grubunu) ifade etmektedir. Bazı hallerde, hastanın durumu iyileşebilir ya da belli bir süre için dengede kalabilir. Demans vakalarının küçük bir bölümü tedavi edilebilir ya da geri dönüşümlüdür, ancak vakaların büyük bir çoğunluğunda tedavi imkanı pek yoktur. Pek çoğu demansdan ziyade, zatürre gibi “komplikasyonlardan” (dolayı nedenlerden) kaybedilir. Eğer demans daha ileri yaşlarda ortaya çıkarsa, etkileri daha az şiddetli olur.

Bunama (demans), yaşlılığın doğal sonucu değildir. Bu nedenle her yaşlanan kişi bunamaz. Tersinden bakarsak da, bunama her zaman patolojik bir durumdur, her zaman altında yatan bir hastalık vardır.

Alzheimer Hastalığı

alzheimer_1

 HER GENÇ İNSAN ALZHEIMER’E ADAYDIR…

2050 yılında Türkiye , dünyada en çok ALZHEIMER hastası olan  4 ülkeden birisi olacak !

Ülkemizde şu anda yaklaşık 400.000 hasta var ve bunun sadece 25.000 kadarı tedavi altında.

ALZHEIMER SIKLIĞI,

65 YAŞ ve üzeri nüfusta %5

80 YAŞ ve üzerinde en az %20-50

KANSER ve KALP Hastalıklarından sonra en maliyetli 3.Hastalık,

Tüm Demanslar İçinde %50-75 Olasılık…

KARABÜK’TE YAKLAŞIK NÜFUS;

250.000 kişi olarak düşünülürse bu oran : %11,6 dır.
250 000x%11.6( 65 YAŞ ÜSTÜ) =29 000 hedef nüfus…

Bölgemizde 29 000 kişi 65 YAŞ ÜSTÜ nüfus grubuna girer.

BEYİN REZERVİ VE PATOLOJİK HASTALIK YÜKÜ TERAZİNİN İKİ KEFESİDİR…

Beyin ilkin,hastalığın yaptığı hasara karşı bir süre direnebilir ve belirtilerin
ortaya çıkışını önleyebilir.Ancak zamanla artan HASTALIK YÜKÜ, beyin
tarafından tolere edilemeyince AH belirtileri aşikar hale gelmeye başlar.

Kesin bir tedavisi olmayan AH’dan korunmak ve hastalığı bir süre ötelemek ise mümkün.

BEYİN REZERVİ VE PATOLOJİK HASTALIK YÜKÜ TERAZİNİN İKİ KEFESİDİR…-2-

Önlemler ;hastalık beyinde başlamadan önce veya çok erken devrelerinde etkili olabiliyor.

İleri yaşlarda klinik olarak hastalık belirdikten sonra yapılabilecekler SINIRLIYKEN,

GENÇ VE ORTA YAŞLARDA AH’INI ÖTELEMEK İÇİN ALINABİLECEK ÖNLEMLER VARDIR.

Bunların bilinmesi sadece ailesinde AH olanlara değil, 

sağlıklı uzun bir ömür geçirip sağlıklı bir yaşlanma dileyenlere de yarar sağlar.

ALZHEIMER’DA KARMAŞIK DİKKAT BOZULUR.

Dikkat kusurları tutarlı bir düşünce akımı sağlayabilme ve hedefe yönelik hareketleri

yapabilme yeteneklerini bozar.AH ‘da erken ve orta evrelerinde basit dikkat

(adaklanma/konsantre olma) korunurken,AH ‘DA KARMAŞIK DİKKAT BOZULUR

(dikkatin sürdürülmesi,sebatlılık, konsantrasyon,bilişsel takip).

8fcb7f606019a5444e1e090b0a017483

AH’DA BELLEK BOZUKLUĞU-1-

Hastalık seyri boyunca görülen BELLEK BOZUKLUĞU(BB) AH’nın en belirgin özelliğidir.

Hastalık çoğunlukla kısa süreli ve epizodik BB ile başlar.

Aynı soruyu tekrar tekrar sorma, aynı olayı/hikayeyi tekrar tekrar anlatma
(PERSEVERASYON), İSİMLERİ HATIRLAYAMAMA,

Kişisel eşyaları yanlış yere koyarak kaybetme,

KELİME BULAMAMA giderek sıklaşır.

AH’DA BELLEK BOZUKLUĞU-2-

BB, hasta yeni kayıt belleği oluşturamadığı için seçici bir şekilde

YAKIN GEÇMİŞ le ilgili BB dur(SM=short memory).Buna karşın başlangıçta

UZUN BELLEK sağlamdır(Long memory=LM).Yoğun yaşanmış DUYGUSAL OLAYLAR

bellekte daha sağlam kayda alındığı için nisbeten daha iyi hatırlanabilir.

AH’DA BELLEK BOZUKLUĞU -3-

Hasta yakınları bu dönemdeki gözlemlerini ortak bir dille” ESKİLERİ BENDEN DAHA İYİ HATIRLIYOR,YENİ OLAYLARI İSE  KISA BİR SÜRE SONRA UNUTUYOR” diye anlatırlar.

Hafif evrede belirgin bozukluk İSTEMLİ HATIRLAMA ya özgüdür.

İpuçları yardımıyla ilgili bilgi doğru hatırlanabilir.

AH’DA BELLEK BOZUKLUĞU -4-

Hastalığın ORTA EVRESİ nde unutkanlığın şiddeti artar ve sonuçta
hasta yeni bilgiyi birkaç dk.dan fazla belleğinde depolayamaz hale gelir.

ORTA-AĞIR  devrede BB daha şiddetli hale gelir.

İPUCU VERİLSE dahi hatırlayamaz hale gelir.

UZAK BELLEK (LM) de çok bozulmuştur artık.

Hasta eşini,çocuklarını,okuduğu okulları,ebeveynlerinin isimlerini hatırlayamaz.

Eşini,çocuklarını karıştırır,annesini kızı oğlu zannedebilir…

Erken başlangıç AH(öğrenme-lisan-planlama-düşünme)

Orta düzey AH(konuşma-anlama boz.—eşyaların yerlerini karıştırır)

ALZHEIMER HASTALIĞI’NDA (AH) KONUŞMA BOZUKLUĞU -1-

Bu eksiklik hasta tarafından “şey”  ,”yani”, “falan” gibi her anlama gelebilen
kelimelerle yada “içmek için” ,”yazmak için” gibi sözlü tanımlamalarla veya  

cismin fonksiyonu organlarla taklit edilerek tanımlanır.

Cümlelerdeki kelime sayısı giderek azalır,

cümlelerdeki kelimelerin yerini “uydurma kelimeler “alır.

ALZHEIMER HASTALIĞI’NDA (AH) KONUŞMA BOZUKLUĞU -2-

Cümlelerin gramer yapısı giderek bozulur,

Hasta meramını anlatamaz iken belli bir süre sonra söyleneni de anlamaz hale gelir.

Hem söyleneni anlamaz ve hem de kendi söylediğini bilemeyince hatalarını farketmez ve düzeltme yoluna gidemez.

Söylediklerinde ki ısrar bu yüzdendir,ki etrafıyla iletişim bozukluğuna yol açar.

Karşının anlamaması iyice sinirlendirir ve hasta son evresinde hasta tamamen
konuşamaz hale gelir.

AH’DA GÖRSEL-MEKANSAL İŞLEV BOZUKLUĞU -1-

“Karım beni ‘baba’ diye çağırıyor” Bir AH’nın eşi…

Bu işlev boz.hast.erken dönemlerinde başlar ve fonksİYON
yitimi hastalığın ilerlemesiyle artar.YÖN TAYİN EDEMEME –
YOLDA KAYBOLMA – GİDECEĞİ YERİ BULAMAMA vb. gibi durumlarla sıkça karşılaşılır.

b632aad0fe2d955cc77c1869fbaca35a

AH’DA GÖRSEL-MEKANSAL İŞLEV BOZUKLUĞU -2-

Hastalık ilerledikçe HASTA EVİNİN YOLUNU ve- veya evindeki ODASINI dahi BULAMAZ.

Daha ileri evrede ise odaları karıştırıp wc yerine mutfağa gidebilir.

Eve dönerken yanlış taşıtlara binebilir, doğru yerde inse bile çevredeki binaları,yolları
tanıyamadığı için yanlış yerlere gider. Bildik aşina olduğu insanları da tanıyamaz olur,
hatta terminal döneme doğru,eşini, çocuklarını dahi bilemez,karıştırır…

AH’DA GÖRSEL-MEKANSAL İŞLEV BOZUKLUĞU -3-

Hastalığın orta-ileri evrelerinde cisimlerin ne olduğu unutulmaya başlar.

“Bu nedir?” diye sorulmaya başlandığında “şey, falan”gibi yanıtlara veya

yakın benzer bir nesne ismi söylendiğine rastlanır.

Bu durum isimlendirme bozukluğundan (Anomik AFAZİ) farklıdır.

Nesnelerin kullanma şekli de unutulmuştur.

YÖNETİCİ (EXECUTİVE) İŞLEVLER

Frontal lob fonksiyonları Yürütücü işlevler olarak bilinir.

İnsanı 50 milyon canlı türünden ayıran ve  sadece İNSANA HAS yüksek kortikal fonks.

PLANLAMA—soyutlama—AKIL YÜRÜTME—strateji kullanma—ORGANİZASYON
yapma—YARGILAMA—karar verme gibi üst düzey karmaşık  kognitif (bilişsel) işlevlere
YÖNETİCİ İŞLEVLER denir.

AH’DA YÖNETİCİ İŞLEVLER  -1-

AH’da bu işlevler hast.erken dönemlerinde bozulur.

Yönetici işlevlerle ilişkili; yemek yapmayı planlama,
hava durumuna uygun kıyafet seçme, sosyal bir olay için
karar verme  gibi GÜNLÜK YAŞAM AKTİVİTELERİ bozulur.

Meslek hayatını sürdürmede zorluk,

başkalarının gözetimi olmadan kendini koruyabilme, 

bir işi başlatma ve çeşitli uyaranlara karşı işi
sürdürme de bozukluklar görülür.

Kısaca..;
Alzheimer hastalığının, temel olarak 10 tane belirtisi olduğu kabul edilmektedir. Bu belirtilerden bir ya da birkaçının bulunması alzheimer belirtisi olabilir.

günlük yaşamı etkileyecek kadar unutkan olma (kişilerin adlarını,olayları hatırlayamama),gündelik işleri yapamama (yemek yapmak gibi),kelimeleri bulurken zorlanmak,tarihleri ve bilinen yolları hatırlayamama,çok basit konularda bile karar vermede güçlük çekme,hesap yapamama, pratik düşünmede zorluk çekme,eşyaların yerlerini karıştırmak (koyarken başka yere koymak),davranışlarda ve ruh halinde değişiklik,karakter özelliklerinin değişmesi, insanları suçlama,

——————————————————————-

KARABÜK ALZHEİMER DERNEĞİ

İLETİŞİM BİLGİLERİ

http://www.karabuk-alzheimer-dernegi.gen.tr/

0370 412 8787 – 0539 776 7060 – 0530 119 6905

Adres: Bayır Mah. Gazpaşa Cad. Atay Ap. Kat:1(2.Noter Yanı) KARABÜK

İlgili Yazılar