Maturidilerde Tekvin Sıfatı ve Temellendirilmesi
Prof. Dr. Temel Yeşilyurt
Tekvîn, Arapça kevn kökünden “tef’il’ babında türetilmiş bir kelimedir. Mazisi itibarıyla ‘omak, meydana gelmek; sonradan olmak’ gibi anlamlara gelse de tef’il kalıbında kullanıldığında kelimenin anlamı “oluşturma, meydana getirme, var etme ve yaratma” anlamı taşır. Bu terim nerede ve nasıl kullanılırsa kullanılsın, kastedilen ana tema “bir şeyin yoktan var edilmesi”dir. Mâturîdîlere göre Tekvîn, Allah’ın zatı ile kaim ezeli bir sıfattır. Allah’ın diğer fiili sıfatlarını da ihtiva edecek şekilde “yok olanı, yokluktan varlığa çıkarma” anlamında Allah’ın yaratıcılığını ifade eder. Mâturîdî’lerin tekvîn sıfatı konusundaki düşüncesi son derece açık ve netttir. Çünkü Allah’ın âlemin yaratıcısı oluşu ittifakla kabul edilmektedir. Âlemin yaratılmışlığı (hudusu) ve bir yaratıcıya olan ihtiyacı ortada olduğuna göre, Allah’ın tekvîn sıfatının var olması zorunludur. Mâturîdî Gelenek Tekvîn Sıfatını Allah’ın subuti sıfatlarından birisi olarak görmüştür ve O’nun yoktan yaratıcılığını ifade etmek için kullanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Maturidilik, Tekvin, Alemin Yaratılmışlığı
Mâturîdîler, Allah’ın diğer sıfatlardan farklı zatıyla kaim ve ezeli bir sıfatı olarak Tekvîn Sıfatı’nı kabul etmişler ve onu nakil hem de akıl açısından temellendirmeye çalışmışlardır.
Tekvîn sıfatının nass temelini, Kur’an’daki yaratma ile ilişkili ayetlerden hareketle ortaya koyan Mâturîdîler, Tekvîn sıfatının diğer sıfatlardan farkını ortaya koyarak gerekliliğini savunmuşlardır. Tekvîni Allah’ın ezeli sıfatlarından biri olarak kabul etmişler ve ilim, irade, semi ve basar sıfatlarında olduğu gibi Allah’a nispet edilebileceğini dile getirmişlerdir. Mâturîdî Gelenek Tekvîn Sıfatını Allah’ın subuti sıfatlarından birisi olarak görmüştür ve O’nun yoktan yaratıcılığını ifade etmek için kullanmıştır. Allah’ın ezelde bu sıfatla muttasıf olmasının yaratılanların da ezeli oluşunu gerektirmeyeceğini, yaratma ile yaratılanların birbirinden farklı oluşuna (tekvîn mükevven ayrılığı) dayandırmışlardır.
