Maturidi’nin Düşünce Sistemine Genel Bir Bakış
Prof. Dr. Hanifi ÖZCAN
Her şeyden önce bilinmesi gerekir ki, Türk din bilgini Ebû Mansûr el-Mâturîdî (333/944)’nin üşünce sisteminin amacı, akla ve sağduyuya aykırı olmayan, evrensel bir din anlayışı oluşturmak ve geliştirmektir. Öyle görünüyor ki, bu amacın gerçekleştirilmesiyle elde edilmek istenilen sonuç ise, “kültürüne ve geleneğine bağlı Müslüman olma”yı sağlamaktır. Baştan sona Te’vîlâtü’l-Kur’ân dikkate alındığında, pekâlâ görülebilir ki, âdeta, o, kendi tarihinden, örf ve âdetlerinden kopmadan bir dinin nasıl benimsenip özümsenebileceğini göstermeye çalışmıştır. İşte, bu amaçla o, sisteminde İmâm-ı A’zam Ebû Hanîfe (150/767)’nin -ihtilaf halinde, bilhassa toplumun yararının göz önünde bulundurulmasını da dikkate alan- yöntemine ve uygulamalarına o derece bağlı kalmıştır ki, sanki Te’vîlât’ı Ebû Hanîfe’yi desteklemek ve doğrulamak için yazdığı izlenimini vermektedir.
