Türki Kavimlerin Din Anlayışının Kurucu Unsurları : HANEFİLİK VE MATURİDİLİK Prof. Dr. Sönmez KUTLU Türklerin din anlayışının kurucu unsuru Hanefilik-Maturidilik ve Yesevilik onların kurucu unsuru ise akıl ve özgürlüktür. Ebu Hanife’nin akıl taraftarlığı ve imanda eşitlik fikri. Türklerin İslam’a girmesini kolaylaştırmıştır. Ayrıca Müslümanlar arasında ayrımcılığın kaldırılmasına belli düzeyde katkıda bulunmuştur. Ebu Hanife’nin fıkhî görüşleri Türklerin günlük hayatlarını ve ibadetlerini düzenleme konusunda yol gösterici olmuştur. İmam Maturidi, Türklerin İslam anlayışının itikadi cephesini sağlam temeller üzerine kurmakla onlara asırlarca sürecek güçlü devletler kurmalarının fikri ve felsefi zeminini hazırlamıştır. Ahmet Yesevi de, bu…
DEVAMINI OKUEtiket: ahmet yesevi
Sönmez Kutlu’nun İnsani ve Ahlaki Değerler Kitabı Yayınevimizden Çıktı
Sönmez Kutlu’nun İnsani ve Ahlaki Değerler Kitabı Yayınevimizden Çıktı 2003 yılında İmam Mâturîdî ve Maturidilik (Haz.: Sönmez Kutlu) kitabının yayımlanması sonrasında Türkiye’de İmam Mâturîdî ve görüşlerinin tanınması konusunda önemli etkinlikler gerçekleştirildi. Yurt içinde birçok televizyon programı yapıldı; gazetelerde köşe yazıları yayımlandı; yurtiçi ve yurtdışında onu aşkın bilimsel bilgi şöleni ve onlarca konferans düzenlendi. Ayrıca üniversitelerimizde elliyi aşkın master ve doktora çalışması yapıldı. Bazı dergiler, özel sayılar çıkardı. Bu süreçte. Türk Müslümanlığının kurucu önderlerinden Ebû Hanife, İmam Mâturîdî ve Ahmet Yesevi’nin görüşlerini konu edinen Türkler ve İslam Tasavvuru (İSAM Yayınlan. İstanbul…
DEVAMINI OKUMilli Kimliğimize Sahip Çıkan Yesevî
Neden Mâturîdî-Yesevî Felsefesi (7) Milli Kimliğimize Sahip Çıkan Yesevî Yanlış din ve tasavvuf anlayışında Kur’an Arapçasından anlaşılmadan okunmalı ki daha çok sevap kazanılsın(!) Hâlbuki yüce yaratıcı ve Kur’an’ın bizzat emri Kur’an’ın anlaşılarak okunmasıdır. Bu bağlamda Ahmet Yesevî, her millet kendi dilinde Kuran’ı anlayabilmeli ve ibadet edebilmeli esasına göre yaşamış, Arapça ve Farsça bilmesine rağmen Kuran’dan anladıklarını Türkçe hikmetler şeklinde halkın anlayabileceği bir dilde şiirlerle izah etmeye çalışmış bu sayede İlim ile halkı buluşturmuştur. Maturidi Yesevi Otağı İlmi ve Kelami Araştırmalar Derneği
DEVAMINI OKUYesevi – Bektaşi Yolunda Akıl Komutandır
Yesevi – Bektaşi Yolunda Akıl Komutandır Neden Maturidi-Yesevi Felsefesi (6) Türk Tasavvuf anlayışının önderi olan Ahmet Yesevî hayatının önemli bir kısmını geçirdiği Türkistan’ın Yesi bölgesine ithafen Yesevî olarak anılmaktadır. Mâturîdî medreselerinde yetişen Ahmet Yesevî, insanı eğitim ve terbiye yöntemini tamamen Orta Asya Türk Kültürünün özelliklerine uygun bir biçimde sunmuştur. Ahmet Yesevî’nin din anlayışında akıl komutandır, sorgulamak esastır. Hoca Ahmet Yesevî’nin en büyük takipçisi Hünkâr Hacı Bektaşi Veli Makalat adlı eserinde “iman bir hazine, iblis bir hırsız, akıl ise hazinedardır. Hazinedar giderse hırsız hazineyi çalar.” ifadesiyle Yesevî-Bektaşi yolunun akılcı çizgisini net…
DEVAMINI OKUAhlak Temelli İslam Anlayışı – Neden Maturidi-Yesevi Felsefesi (5)
Neden Maturidi-Yesevi Felsefesi (5) : Yesevi Yolunun Ahlak Temelli İslam Anlayışı Yesevî yolu toplumumuzda derinleşen ahlak sorunu karşısında tam bir çözüm olarak durmaktadır. Günümüzdeki yanlış din ve tasavvuf anlayışında işletilen aklın kullanılması ve sorgulama yoktur. Sorgusuz sualsiz şahıslara ve fikirlere teslimiyet vardır. Bu da zaman içerisinde insanların, takip ettiği kişilerin kutsallaşmasına, sorgulanmaz hale gelmesine ve o kişilerin sözlerin Allah’ın bir emri gibi algılanır hale gelmesine sebep olmuştur. İşte toplumda bunun yansıması olarak ‘dini-siyasi kadrolaşmalar’, ‘üreten değil, tüketen bir toplum’ ve ‘din adına bilim düşmanları’ oluşmuştur. Maturidi Yesevi Otağı
DEVAMINI OKUHoca Ahmed Yesevi ‘den Hacı Bektaş Veli ‘ye
Türkler, Müslüman oluşlarından itibaren büyük ölçüde Hanefi geleneğe bağlı olarak İslam’ı kabul etmişlerdir. Türkistan âlimleri Ebû Hanife’nin yoluna bağlı olarak zahidâne bir din anlayışını benimsemişlerdir. Bu âlimler arasında İmam Maturidî’nin şahsında bilgi kaynağı olarak keşf ve ilhama dolayısıyla sûfîliğe karşı mesafeli duran bir anlayış hâkimdir. Bununla birlikte, halka dini tebliğ ve irşad bağlamında sûfîliğe meyleden bir Hanefi gelenek de
mevcuttur.
Büyük Türk Bilgini Mehmet Matüridi’nin Türk Kültüründeki Yeri
Büyük Türk Bilgini Mehmet Matüridi’nin Türk Kültüründeki Yeri Yrd. Doç. Dr. A. Vehbi EcerErciyes Üniv. Emekli Öğr. Üyesi Giriş Bir toplumun kimliğini koruyarak devam etmesi, o toplumun millî kültürüne sahip olması sayesinde mümkündür. Kültür, farklı olmayı, kimlik sahibi olmayı, millet olmayı sağlar. Mustafa Kemal Atatürk’ün “Milli kültür, en yüksekte göz diktiğimiz idealdir1” dediği millî kültür O’nun ifadeleriyle şöyledir: “Türkiye Cumhuriyeti’nin temeli kültürdür. Kültür, okumak, anlamak, görebilmek, görebildiğinde mana çıkarmak, intibah almak, düşünmek, zekayı terbiye etmektir. İnsan hareket ve faaliyetinin, yani dinamizminin ifadesidir. Bu böyle olunca kültür insanlık vasfında insan olabilmek…
DEVAMINI OKUTürk Dünyasının Birliği Ve Türk Medeniyetinin Yeniden Dirilmesinde Dinin İşlevi
TÜRK DÜNYASININ BİRLİĞİ VE TÜRK MEDENİYETİNİN YENİDEN DİRİLMESİNDE DİNİN İŞLEVİ Mevlüt UYANIK* Özet: Tarihte sürekli bir devlet geleneğine sahip olarak kadim milletlerinden birisi olan Türkler, Doğu ile Batı âlemini birbirine bağlayan ve yüzyıllarca medeniyet mihveri olan İpek Yolu üzerindeki toprakları fethetmişler, yurt haline getirmişlerdir. Bulundukları zaman ve mekânın şartlarına göre egemenliklerini pekiştirmişler, Türk-İslam Medeniyetini kurmuşlardır. Ümit Burnu’nun keşfiyle birlikte medeniyet mihveri değişmiş, Türklerin yurt ve devlet özdeşliğini gerçekleştirdikleri bölgeler jeopolitik önemini kaybetmiş; ama son yıllarda Batılı küresel güçler enerji arz ve üretim merkezlerine yönelik operasyonların sonucu yeni ve alternatif enerji…
DEVAMINI OKUProf. Dr. Sönmez Kutlu-2. Maturidi Yesevi Otağı Kurultayı
2. Maturidi Yesevi Otağı Kurultayı’nın Açılış Konferansı Prof. Dr. Sönmez Kutlu tarafından yapıldı. Prof. Dr. Sönmez Kutlu Maturidilik ve Yeseviliğin tarihsel bağlamında ele alınmasını Maturidiliği anlamak için Maturidinin yazmış olduğu eserlerin incelenmesi gerektiğine vurgu yaptı. Maturidilik ve Yeseviliğin doğru anlaşılması gerektiğini bu fikriyat kesinlikle marjinalleştirilmemeli ve herhangi bir siyasi ve dini grubun sloganı haline getirilmemelidir dedi. Maturidi Yesevi Fikri herhangi bir siyasi görüşe ya da mezhebe sığdırılacak kadar dar bir dünya görüşü değildir diyerek Maturidi Yesevi Farabi çizgisinin siyaset üstü anlayışını ortaya koydu. Maturidi Yesevi Otağı İlmi ve Kelami Araştırmalar…
DEVAMINI OKUAhmet Yesevi ‘nin Din Anlayışı ve Bektaşilikteki Bazı Yansımaları
Ahmet Yesevi ‘nin Din Anlayışı ve Bektaşilikteki Bazı Yansımaları Konunun Önemi Ahmet Yesevi, bugün bile adından saygı ile söz edilen, Türklerin din anlayışına damgasını vurmuş önemli bir şahsiyettir. Onun varlığı, Türk dünyasının hemen her yerinde, Kazakistan’da, Kırgızistan’da, Türkmenistan’da vb. sanki halen yaşıyormuşçasına hissedilir. Daha da ötesi, aradan geçen asırlar, bir yandan Ahmet Yesevi’yi mitolojik bir öge haline getirmiştir; öte yandan da, Türkler’in birbirlerini anlamaları, yeniden tanıyabilmeleri için kendisine sarılacakları bir ortak sembol haline dönüştürmüştür. Her ne kadar Ahmet Yesevi’nin gerçek hüviyeti, adı etrafında oluşturulan efsanelerle gölgelenmiş/perdelenmiş ise de, bu durum…
DEVAMINI OKUİstanbul’da Ortak Değerler Paneli Yapıldı
Ebu Hanife, Maturidi ve Ahmet Yesevi’de Ortak Değerler Panel Serimizin ikinci ayağını İstanbul’da gerçekleştirdik. Maturidi Yesevi Otağı olarak Genel Başkanımız Dr. Ali İhsan KILIÇ’ın önderliğinde aydınlık bir medeniyet için çıktığımız bu yolda durmadan ilerliyoruz. Özgür Düşünce, Özgür İrade sahibi Hür Bireylerden oluşan bir toplum için İSTANBUL’da aydınlanma ateşimizi yaktık. Akıl ve güzel ahlak üzerine kurulu medeniyetimizin mimarlarından Ebu Hanife, Maturidi ve Ahmet Yesevi’nin din ve ahlak temelindeki fikirlerinin tanıtılıp tartışıldığı İstanbul panelimizde bizleri yalnız bırakmayan tüm katılımcı ve misafirlerimize gönülden teşekkür ediyoruz. Hep Birlikte Ulu Türk Medeniyetini Yeniden Kurmak Dileğiyle…
DEVAMINI OKUAnkara ‘da Ortak Değerler Paneli Yapıldı
Ebu Hanife, Maturidi ve Ahmet Yesevi’de Ortak Değerler Panel Serimizin Ankara ayağını gerçekleştirdik. Aydınlık bir medeniyet inşa etme yolunda bizleri yalnız bırakmayan değerli hocalarımız ilim yolculuklarında edinmiş oldukları derin birikimlerini bizlere aktardılar. Türk milletinin din anlayışının temel kurucu unsurları olan Ebu Hanife, Maturidi ve Ahmet Yesevi ‘yi halkımıza anlattılar. Panelimizde adı geçen bilginlerin temsil etmiş olduğu akılcı, maneviyatçı din anlayışını topluma hakim kılmamız gerektiğinin vurgusunu yapıldı. Günümüzün kaos ortamından kurtuluşun çaresi akılcı, mezhepçilik yapmayan ahlak temelli bir din anlayışının topluma hakim olmasıyla mümkün olabileceği ve bu anlayışın hakim olmasının Ebu Hanife, Maturidi…
DEVAMINI OKUEbu Hanife, Maturidi ve Ahmet Yesevi’de Ortak Değerler Panel Serisi
EBU HANİFE, MATURİDİ VE AHMET YESEVİ ‘DE ORTAK DEĞERLER PANEL SERİSİ Akıl ve güzel ahlak üzerine kurulu medeniyetimizin mimarlarından Ebu Hanife, Maturidi ve Ahmet Yesevi’nin din ve ahlak temelindeki fikirlerinin tanıtılıp tartışılacağı İstanbul panellerimizde sizleri de aramızda görmekten mutluluk duyarız. Panel programlarımızın öncesinde Sanatçı Yasemin Yılmaz’ın tarihte bir ilk olan Maturidi Minyatürünün baş eser olarak yer alacağı Tezhip ve Minyatür Sergisinin açılış ve gösterimi yapılacaktır. ANKARA PANELİ Tarih:11 MART 2017 SAAT:14.00 Türkiye Kamu Çalışanları Konfed. Genel Merkezi Konferans Salonu Adres: Erzurum Mah. Talatpaşa Bul. No:160 Kat:7 Cebeci, ANKARA Katılımcılar: Sanatçı…
DEVAMINI OKUBiz Kimiz ? Maturidi Yesevi Otağı
Farklı fikir ve düşünceleri temsil eden İslam aydınları insanlık âlemine tıptan, felsefeye, musikiden, mimariye astronomiden fiziğe her ilim dalında insanlık tarihine katkılarda bulunmuştur. Fakat ne olmuştur da, İslam medeniyetinin mensupları olan İslam âlemi günümüz de bu hale düşmüştür? Dünyanın en çok doğal kaynak rezervlerine ve doğal güzelliklerine sahip olmasına rağmen neden İslam ülkelerinde insanlar yüksek hayat standartlarına sahip değiller? Neden dünyada en çok yolsuzluk, çocuk ölümleri, rüşvet, çevre kirliliği, sağlık problemleri ve dünyada en kısa ömür oranı İslam âlemindedir?
DEVAMINI OKUAhmet Yesevi Kimdir? Yesevilik Nedir ?
Türk Tasavvuf anlayışının önderi Ahmet Yesevi Türk Tasavvuf anlayışının önderi olan Ahmet Yesevi hayatının önemli bir kısmını geçirdiği Türkistan’ın Yesi bölgesine ithafen Yesevi olarak anılmaktadır. Maturidi medreselerinde yetişen Ahmet Yesevi, insanı eğitim ve terbiye yöntemini tamamen Orta Asya Türk Kültürünün özelliklerine uygun bir biçimde sunmuştur. Fars dilini bilir de sevip söyler Türkçeyi Ahmet Yesevi Yaban kuş gibi ele konmayan nefis nasıl terbiye edilir? İnsan ahlaki kötülüklerden kendisini nasıl sakınır? Benliği ikiliği yok eden ilahi aşka nasıl ulaşılır? Edeb nedir? Aşk nedir? Hayat nedir? Ölüm nedir? Benlik nedir? gibi insan zihnini…
DEVAMINI OKUMaturidi Kimdir ? Maturidilik Nedir ?
Maturidi Kimdir ? Maturidilik Nedir ? Bilinen ve Bilinmeyen Yönleriyle İmam Mâturîdi Prof. Dr. Sönmez KUTLU 1. Maveraünnehir ve Semerkand’da Siyasî ve Dinî Ortam Maveraünnehir, Ceyhun nehrinin doğu tarafı olup, İslam’dan önce Hayatıla, İslam’dan sonra ise, Maveraünnehir olarak isimlendirilen bölgenin adıdır. Bu nehrin batı tarafına da Horasan denilmektedir. Bölgede, Tirmiz, Nesef, Taşkent, Fergana, Buhara ve Semerkand gibi önemli kültür merkezleri bulunmaktadır. Bunlardan Semerkand, İslam öncesi ve İslam sonrası dönemde, çeşitli din ve kültürlerin kavşak noktası olmuştur. Bu şehir bölgede İslam’ın yayılmasından bir kaç asır gibi kısa süre sonra, İslam düşüncesinin…
DEVAMINI OKUDeğer Üretebilenler Hür İradeli Ahlaki Eylemi Hayatın Ölçüsü Yapanlardır
Hür iradenin olmadığı yerde ahlaktan bahsetmek anlamsız ve yersizdir. Hür iradesiyle düşünce üretenler, bir değer ortaya koyabilirler. Değer ve eylem ortaya koyabilenler ancak hür iradeli, hür düşünceli özgür bireylerdir. Yeni bir medeniyetin oluşması ancak prangalarından kurtulmuş, aklını esaretten, kölelikten tabiiyet ve taklit zindanından hürriyete kavuşturmuş bireylerin fikri temelleri üzerinde kurulacaktır. İrade, insanın kimliğini niteleyen bir sıfattır. Eğer insanın irade hürriyeti varsa ahlaklı varlık olduğundan ve değer algısından bahsedilebilir. Değer üretmek, değer vermek doğru değerlendirme yapmak irade hürriyetine sahip insanın eylemi olabilir. İrade…
DEVAMINI OKUMaturidi Görüşleri Günümüz Sorunlarının Çözümüne Etkisi
Medeniyetlerin ilerlemesinde en büyük etken İbni Haldun’a göre “Bilim ve sanattır” Bilim ve sanatta ilerlemenin birçok belirleyici etkeni vardır ki bunlardan biride dindir. Avrupa medeniyetinin bu günkü seviyeye ulaşmasının temellerinden biride rönesans hareketidir.Orjinal vahyin dışına çıkmış dini anlayışa tepki oluşumudur rönesans. Günümüzde islam toplumları dinini orijinal kaynaktan yapılan yorumlardan öğrenmektedir .Bu yorumlar hem bireysel anlamda hem de toplumsal anlamda önemli rol oynamaktadır.Dinin doğru yorumlanmış kaynaklarına ulaşmak çok büyük önem arzetmektedir. İtikadi anlamda Maturidi’yi takip eden Türk toplumları Ehli Sünnet olduklarını söylemelerine rağmen ehli sünnet anlayışının fikir ve yorum önderliğini yapan…
DEVAMINI OKUMilleti İbrahim
– İbrahim Milletinden kast edilen nedir? – Milleti İbrahim kimlerdir? –Geçmişte ve günümüzde kendilerine İbrahim Milletinden sayıp Yahudiliğe ve Hıristiyanlığa çağıranlar gerçekten kimlerdir? – Din kimindir? – Allaha Teâlâ Hazretlerinin yanında makbul olan din nedir? Kaç tanedir? – İbrahim(A.S.)dinine, milletine tabi olun, uyun emrinden kast edilen nedir? Günümüzde İbrahim-i dinler adı altında ifade edilenler gerçekten ne anlama gelmektedir. Öncelikle Millet-i İbrahim ifadesindeki millet kelimesine kısaca bir izah getirelim. Konunun detayları içerisinde daha geniş olarak ifade edildikçe daha iyi anlaşılacaktır. Millet din demektir. Buradaki millet ifadesi soy bağı, kan bağı ile bağlı olan millet…
DEVAMINI OKUMaturidilik
MATURİDİLİK Peygamberimizin vefatından sonra dört halifenin seçimi, arap milliyetçisi Muaviye’nin başa gelmesi ve bu yöndeki politikaları,devirdeki siyasi çekişmezlikler,İslam topraklarının genişlemesi ,farklı milletten insanların Müslüman olması ve de bu topraklardaki Müslüman,gayrimüslüman etkileşimleri İslam dünyasını bazı sorular sordurtmaya,akli tefekküre itmiştir.Bu yönelim sonunda insanlar mü’min kimdir,iman nedir,irade kimdedir,sünnet nedir ne değildir gibi sorular sormaya başlamışlardır ve bu konular üzerinde çeşitli fikri tartışmalar olmuştur.Bu sorulara verilen yanıtlar neticesinde insanlar farklı düşünsel ekollere ayrılmıştır.(Cebriyecilik,Cehmiyyecilik,Kaderiyyecilik…)Çok farklı düşünsel ekoller vuku bulmasına rağmen imamımız Matüridi’yi tanımak için onun ne olduğundan önce ne olmadığını öğrenmemiz yani diğer ekolleri bilmemiz…
DEVAMINI OKU