Türki Kavimlerin Din Anlayışının Kurucu Unsurları : HANEFİLİK VE MATURİDİLİK

Türki Kavimlerin Din Anlayışının Kurucu Unsurları : HANEFİLİK VE MATURİDİLİK Prof. Dr. Sönmez KUTLU Türklerin din anlayışının kurucu unsuru Hanefilik-Maturidilik ve Yesevilik onların kurucu unsuru ise akıl ve özgürlüktür. Ebu Hanife’nin akıl taraftarlığı ve imanda eşitlik fikri. Türklerin İslam’a girmesini kolaylaştırmıştır. Ayrıca Müslümanlar arasında ayrımcılığın kaldırılmasına belli düzeyde katkıda bulunmuştur. Ebu Hanife’nin fıkhî görüşleri Türklerin günlük hayatlarını ve ibadetlerini düzenleme konusunda yol gösterici olmuştur. İmam Maturidi, Türklerin İslam anlayışının itikadi cephesini sağlam temeller üzerine kurmakla onlara asırlarca sürecek güçlü devletler kurmalarının fikri ve felsefi zeminini hazırlamıştır. Ahmet Yesevi de, bu…

DEVAMINI OKU

Maturidi’nin Düşünce Sistemine Genel Bir Bakış

Maturidi’nin Düşünce Sistemine Genel Bir Bakış Prof. Dr. Hanifi ÖZCAN Her şeyden önce bilinmesi gerekir ki, Türk din bilgini Ebû Mansûr el-Mâturîdî (333/944)’nin üşünce sisteminin amacı, akla ve sağduyuya aykırı olmayan, evrensel bir din anlayışı oluşturmak ve geliştirmektir. Öyle görünüyor ki, bu amacın gerçekleştirilmesiyle elde edilmek istenilen sonuç ise, “kültürüne ve geleneğine bağlı Müslüman olma”yı sağlamaktır. Baştan sona Te’vîlâtü’l-Kur’ân dikkate alındığında, pekâlâ görülebilir ki, âdeta, o, kendi tarihinden, örf ve âdetlerinden kopmadan bir dinin nasıl benimsenip özümsenebileceğini göstermeye çalışmıştır. İşte, bu amaçla o, sisteminde İmâm-ı A’zam Ebû Hanîfe (150/767)’nin -ihtilaf…

DEVAMINI OKU

İmam Maturidi’nin Akla ve Düşünmeye Verdiği Değer

İmam Maturidi’nin Akla ve Düşünmeye Verdiği Değer Prof. Dr. Ahmet AK İmam Maturidi, büyük bir Türk alimidir. O, Hanefi bir fakih, büyük bir müfessir ve Ehl-i Sünnet’in Maturidilik kolunun imamıdır. O, hayatı boyunca sadece hocalarından ve eserlerinden istifade etmekle kalmamış, aynı zamanda dönemindeki diğer din ve mezheplere ait kaynakları da incelemiştir. İncelediği ve atıfta bulunduğu eserler arasında Aristo’nun “Organon’’ adlı eserinin de olması ve üzerinde durduğu konuları sistematik bir şekilde işlemesi Maturidi’nin mantık ilmine ve felsefi birikime de sahip olduğunu göstermektedir. İmam Maturidi’ye göre Allah, insanın kendisini geliştirmesi için iki…

DEVAMINI OKU

Matüridi’nin Düşünce Dünyası

Matüridi’nin Düşünce Dünyası Prof. Dr. Şaban Ali Düzgün Türklerin Müslüman olma sürecinde önemli bir rol oynamasına ve günümüzde dünyanın her köşesinde çok sayıda taraftarı olmasına rağmen yeteri kadar araştırılıp gün yüzüne çıkarılmamış olan Mâtürîdîlik ve kurucusu olan İmam Mâtürîdî’nin hayatı, eserleri, düşünceleri ve günümüze etkisi bu kitapta ele alınmaktadır. İmam Mâtürîdî’nin din ve dünya anlayışından Kur’an tasavvuruna, akıl ve vahiy kavrayışından tarih ve toplum yasalarına, siyaset kültürü ve yönetim erkinden ahlâk kuramına kadar çok çeşitli konularda fikir ve görüşlerinin ele alındığı bu eser, dinî düşüncemizin ana damarlarından biri olan İmam…

DEVAMINI OKU

İmam Matüridi’de Akıl-Vahiy İlişkisi

İmam Matüridi’de Akıl-Vahiy İlişkisi Prof. Dr. Hülya Alper Akıl nedir? Bilgi edinme yollarından biri olarak aklın bir sınırı var mıdır? Akıl karşısında vahiy hangi konumdadır? Akıl tek başına hakikate ulaşma gücüne sahip midir? Yoksa vahye mi muhtaçtır? Akıl ve vahiy arasında ne tür bir ilişkiden bahsedilebilir? İşte bu kitap, düşünce tarihi boyunca insanoğlunun daima konu edindiği temel problemlerden biri olan akıl-vahiy ilişkisi etrafındaki sorulara İmam Mâtürîdî’nin düşünce sistemi içerisinde bir cevap arayışıdır. Ehl-i sünnet kelâmının kurucularından biri olan, dolayısıyla da İslâm düşünce geleneği içinde göz ardı edilemez bir yeri bulunan…

DEVAMINI OKU

İmam Matüridi’nin Düşünce Sistemi

Temel Kavramlarla İmam Mâtürîdî’nin Düşünce Sistemi Prof. Dr. Hülya ALPER Ehl-i Sünnet kelâm ilminin önde gelen kurucu şahsiyetlerinden biri olup mensuplan tarafından imâmü’l-hüdâ, âlemü’l-hüdâ, imâmü’l-mütekellimîn, musahhihu akaidi’l-müslimîn, reîsü ehli’s- sünne gibi niteliklerle anılan[1] [2] İmâm Mâtüridî, çok yönlü bir âlim sıfatıyla, temel İslâm ilimlerinin pek çok konusu hakkında kendi düşünce sistemi uyarınca belirli fikirler ortaya koymuştur. Onun eserlerinin çoğu elimizde bulunmadığı için bazı mevzulardaki görüşlerini bilme imkânımız olmasa da Kitâbü’t-Tevhîd’i yanında Kur’ân tefsirinin de bugüne ulaşması dolayısıyla, düşünce dünyasının mahsulleri hakkında zengin verilere sahibiz. Şüphesiz onun görüşlerini veren her bir…

DEVAMINI OKU

Tanrı En İyiyi Yaratmak Zorunda mıdır?

Mâtürîdî’nin Mutezile Eleştirisi: Tanrı En İyiyi Yaratmak Zorunda Mıdır? Prof. Dr. Hülya Alper Mâtürîdî’ye göre Allah’ın fiilleri hikmet dışına çıkmaz ve Allah asla zulmetmez. Ancak hikmet hiçbir zaman aslah olana indirgenmemelidir. Bununla birlikte insanoğlu ilâhî fiillerdeki hikmet yönünü kavramakta acze düşebilir. Dolayısıyla Mâtürîdî’ye göre Tanrı hikmete uygun olanı yaratır; ancak O’na herhangi bir husus zorunlu kılınamayacağı gibi, yarattığının en iyi olmasının zorunlu olduğu da söylenemez. Bu noktada Mâtürîdî insan aklına bir sınır koymakta ve hakîm olan Allah’ın fiillerinin her zaman insan tarafından anlaşılamayacağını vurgulamaktadır. Mu’tezile ise aynı niteliklere sahip olduğunu…

DEVAMINI OKU

Matüridî’nin Düşünce Sisteminin Önemi

matüridinin düşünce sisteminin önemi hanifi özcan

Matüridî’nin Düşünce Sisteminin Önemi Prof. Dr.Hanifi Özcan Mâtüridî’nin topyekûn düşüncesini bir “sistem” olarak ele almak, ya da onu bir sistem olarak görmek demek; onun din alanındaki çeşitli görüşlerinin, belli bir amacı gerçekleştirmek üzere birbiriyle uyumlu ve birbirine bağlı bir örgüve buna dayanan dînî bir öğreti oluşturduğunu ileri sürmek demektir. Bu öğretinin temelinde birbirine sıkı sıkıya bağlı bir ilkeler bütünü yer almaktadır. Bu bütünü oluşturan başlıca unsurlar “akıl”, “vahiy”, “sünnet”, “örfve âdetler”dir. Bir başka deyişle, onlar, bir bakıma, bu sistemin temel öğeleri ve onun zorunlu bileşenleridir. Mâtüridî’nin düşünce sisteminde bu bileşenler…

DEVAMINI OKU

24 Kasım Öğretmenler Günü Kutlu Olsun

öğretmenler günü

Öğretmenler Günü Kutlu Olsun Başöğretmenin izinde liyakat sahibi milli bir gençlik için mücadele veren ilim savaşçıları; Yüce Türk Devletinin temeli olan Türklük şuurunu ilke edinen, özgür düşünce, özgür irade sahibi hür bireyler yetiştiren bütün öğretmenlerimizin önünde saygı ile eğilerek öğretmenler gününü kutluyorum. Değerli Öğretmenlerimiz, Öğrencilerinizi Yeni Türk Medeniyetini kurma yolunda aklı ve bilimi kendine rehber edinen Türk Milliyetçileri olarak yetiştiriniz. Atatürk’ün açtığı yolda durmadan ve korkmadan yürüyün, yürüyün ki arkanızdan yeni Atatürkler yetişsin. Maturidi Yesevi Otağı Genel Başkanı Oktay ACAR

DEVAMINI OKU

Kutsallıklardan Şirk ve İsyana

şirk

KUTSALLIKLARDAN ŞİRK VE İSYANA (Sence Dergisi 12. Sayı) H. Ahmet ÖZER Yanlışların kutsallaştırıldığı toplumlarda akıldan, bilimden söz etmek mümkün değildir Tarihte insan toplumları incelendiğinde dini tahrif eden en önemli unsurların başında kutsallıklar gelmektedir. Dokunulmazlık şeklinde yorumlayabileceğimiz kutsal kavramı tarih boyunca arkasına sığınılan bir kalkan görevi yapmak amacıyla kullanılmıştır. Bununda temelinde dünyevi çıkar elde etme, oluşturulan dünyevi egemenliği koruma yatmaktadır. Hz Peygamber döneminde din üzerinden rant elde edilmeye yahut da din üzerinden dünyevi çıkar elde etmeye bir tek örnek verilemezken bundan sonraki yüzyıllarda bu anlayışa yönelik yığınla sektörler oluşmuş adeta geleneksel…

DEVAMINI OKU

Akla ve Bilgiye çağıran Mâturîdî | Neden Maturidi-Yesevi Felsefesi (1)

maturidi bilgi kuramı

Neden Maturidi-Yesevi Felsefesi (1) : Akla ve Bilgiye çağıran Mâturîdî Mâturîdî bilgi kuramında, rüya, sezgi, ilham, keşif gibi nesnel ve objektif olmayan kaynaklardan gelen bilgilerin dinde delil olarak kullanılmayacağını açıkça belirtmiştir. Mâturîdî’nin bilgi kuramı toplum tarafından bilinmedi. Bu şartlar bilinmediği için İslam âlemi deliler ve şizofrenleri asırlarca evliya zannetti. Ayeti kerimenin ifadesi ile “Bilmediğiniz şeyin arkasında gitmeyin” demek size ispatlanamayacak bilginin arkasından gitmeyin demektir. Hz. Peygamberin “faydasız bilgiden Allah’a sığınırım” sözünün manası ise uygulaması olmayan hiç bir bilgi; bilgi değil sadece lakırdıdır. Maturidi Yesevi Otağı İlmi ve Kelami Araştırmalar Derneği

DEVAMINI OKU

2021 Yılı En Kaliteli Tez Ödülü Harun KILINÇASLAN ‘a verildi.

2021 Yılı En Kaliteli Tez Ödülü Harun KILINÇASLAN ‘a verildi. Derneğimizin bilim kurulu tarafından Doç. Dr. Mustafa Selim YILMAZ’ın danışmanlığında hazırlanan “HÜSEYİN ATAY’IN KELÂMİ BAKIŞ AÇISI VE KELÂM İLMİNE KATKILARI” adlı tezi ile Harun KILINÇASLAN’a verilmiştir. ÖZ Bu çalışmada, Cumhuriyet döneminin önde gelen bir ilim siması olarak Hüseyin Atay’ın kelâm ilmine bakışı sistematik olarak incelenmeye çalışılmıştır. Atay, Kur’an ve akıl merkezli bir metodoloji benimsemesi itibariyle sıra dışı bir duruş ortaya koymaktadır. Bu yapısıyla onun söyleminin, Müslüman düşüncenin yenilenmesi ve yeni bir medeniyet iddiasıyla ortaya çıkması gerektiği noktasına odaklandığını söylemek mümkündür.…

DEVAMINI OKU

Ebu Hanife’nin Akıl-Vahiy Anlayışı

ebu hanifenin akıl vahiy anlayışı

Ebu Hanife’nin Akıl-Vahiy bağlamındaki görüşlerinin, yaşadığı yüzyılı aşarak çağlar ötesine sarkmasının ve içinde yaşadığımız modern çağda bile hâlâ aktüel değerinden bir şey kaybetmemesinin yegâne sebebini, onun, engin bilimsel yeterlilikle metafizik konuların anlaşılmasında izlediği yöntemde aramak gerektiği kanaatindeyim. Ebû Hanîfe’nin Kelam sisteminde akıl-vahiy ilişkisi önemli bir yer işgal eder. Bu konuda o, akla ve nakle olması gereken değeri vermiştir. Düşünce sistemini Kur’an, sahih haber ve sahabe fetvâsı üzerine kurmuştur. Ona göre, dini inancın malzemeleri vahiyden çıkarılır. Aklın görevi, bu malzemeleri doğru bir şekilde yorumlamaktır.

DEVAMINI OKU

Selefilik ve İslami Düşüncenin Hali Pür Melali

selefilik ve islami düşüncenin hali pür melali

Selefilik ve İslami Düşüncenin Hali Pür Melali Prof. Dr. Mehmet Zeki İŞCAN Mezhepten çok dini bir zihniyete tekabül eden Selefilik, aklın kullanımını esas alan ‘yeni yönelişler’ karşısında, Kitap ve sünnete dönmek, rey ile konuşmamak, sahabe ve tabiinin yolunu takip etmek, felsefe ve kelamı bırakıp, ‘ilm’e yani geçmişte (selef dönemi) atalar tarafından tecrübe edilerek bilinenlere, ortaya konulanlara tabi olmak anlamına gelmektedir. Buna göre kişi kendi görüşünü oluşturamaz. Var olan bir görüşe başvurur. Bilginin taşıyıcısı olan (oluşturucusu değil) ulemaya, Ehlüzzikre tabi olur. Yeni şeyler peşinde koşmaz, eskiye, eski görüşe uyar. (Mübtedi değil…

DEVAMINI OKU

“Hoca/efendi”ler biter mi?

“Hoca/efendi”ler biter mi? Bazı olaylar, başınızı ellerinizin arasına alıp derinlemesine düşünmenize vesile olur. Hatta bu olaylar, ancak böyle bir iç muhasebeye vesile olursa hayırlı olacak denli “vahim” olaylar da olabilir. İşte bizim milletçe yaşadığımız 15 Temmuz 2016 kalkışması, bana sorarsanız, hayatımdaki “bu tip” olayların en unutulmazı idi. O geceyi, ardından yaşananları, faillerini, olağan şüphelilerini artık hepiniz biliyorsunuzdur. Fakat yine herkesin bildiği, hatta bizzat dahil olduğu bir arka plan var ki, bakıyorum da, o kısmı bilerek ve isteyerek, taammüden görmezden gelenlerimiz çoğunlukta. Hatırlatayım: Bir şeyler oldu… Küçüklüğümüzden beri Türkiye’de hakim dini…

DEVAMINI OKU

Safranbolu’da Ortak Değerler Paneli Yapıldı

Ebu Hanife, Maturidi ve Ahmet Yesevi'de Ortak Değerler Paneli - Safranbolu

Ebu Hanife, Maturidi ve Ahmet Yesevi’de Ortak Değerler Panel serimizin 3. ayağını Safranbolu’da gerçekleştirdik. Akıl ve güzel ahlak üzerine kurulu medeniyetimizin mimarlarından Ebu Hanife, Maturidi ve Ahmet Yesevi’nin din ve ahlak temelindeki fikirlerinin tanıtılıp tartışıldığı panelimizde bizlere ilmi bir ziyafet sunan değerli hocalarımıza teşekkür ediyoruz. Bizleri yalnız bırakmayan üniversite ekibimize, katkılarından dolayı Kültür ve Turizm Bakanlığına ve katılan tüm misafirlerimize yeni bir medeniyete giden bu yolda yanımızda oldukları için gönülden teşekkür ediyoruz. KatılımcılarProf. Dr. Hasan ONATProf. Dr. Sönmez KUTLUProf. Dr. Ashirbek MÜMİNOVProf. Dr. Mehmet ATALAN

DEVAMINI OKU

Kayıp Ruh Maturidilik

Kayıp Ruh Maturidilik Köşemdeki ilkyazımda insanın en büyük hataları en güçlü hissettiği anda yaptığını tarihe bir yolculuk yaparak anlatmak, bu hatanın Türklük ve Müslümanlık için tarihin akışını nasıl değiştirdiğine şahitlik edelim istedim. ‘’Dinin görevi insan ruhunu günahtan ve kötülüklerden alıkoymak, hükümetin görevi ise bireyin yaşam, özgürlük ve mülkiyet haklarını korumaktır. ‘’ demiş Batılılar dediğimiz toplumun ortaçağ zihniyetinden modern topluma dönüşümünü başlatan beyin takımından olan John Locke. Müslüman Türklerin itikadi imamı kabul edilen Maturidi ise paralel sayılabilecek “Diyanet siyasetten ayrıdır, çünkü siyaset/devlet yönetimi insan aklına, Kur’an ise vahye dayanır ” sözcükleriyle…

DEVAMINI OKU

İnsanların Akıl ve Özgürlük Kabiliyetlerinin Önündeki Engeller ve Maturidi

özgürlük ve din

İnsanların Akıl ve Özgürlük Kabiliyetlerinin Önündeki Dini Engeller ve Maturidi Evrene nizam verme amacıyla indirilen orijinal vahiy nasıl olmuştur da insanın insan olma özelliklerinin kullanılmasına engel olacak düzeye getirilmiştir. Nasıl olmuştur da dini eğitim alan zümre din tekelleri haline dönüşmüştür. Baş amacı en yüce ahlakı, insan iradesinde iktidar yapmak isteyen bir dinin mensupları nasıl olurda ahlaksızlığın ve cahilliğin hâkim olduğu toplumlar haline dönüşürler. Gazali’nin ibni Sina ve Farabi’yi tekfir(din dışı) etmesiyle Türk bilim âleminde başlayan felsefe düşmanlığı fikir ve düşünce akımlarının önünü kesmiş Eşari ekolünün hâkim olmasını sağlamıştır. Hâlbuki İslam…

DEVAMINI OKU

Sence Dergisi 11. Sayı – Yeni Yazımız

Sence Dergisinde yazarlarımız tarafından Maturidi ve Maturidilik hakkında yazılar yayınlanmaktadır. Sence Dergisinin 11. sayısında yazarlarımızdan H. Ahmet ÖZER’in “İnsanların Akıl ve Özgürlük Kabiliyetlerinin Önündeki Engel DİN Mİ?” başlıklı yazısı yayınlanmıştır. Yazıyı Okumak İçin Tıklayınız. Dergiyi Okumak İçin Tıklayınız.

DEVAMINI OKU

Tasavvufa saldırmak, intihara kalkışmaktır!

Bu toprakları, ilim, irfan ve hikmet “pınarları” suladı. Mahşerin üç atlısı, İmam-ı A’zam, İmam Mâturidî ve Hoca Ahmed Yesevî, bu pınarların gürül gürül akıtılmasında, Anadolu’ya, oradan Kafkaslara, Kuzey Afrika’ya ve Balkan’lara ulaştırılmasında kilit rol oynadı. MAHŞERİN ÜÇ ATLISI: İMAM-I A’ZAM, İMAM MÂTURÎDÎ VE YESEVÎ HZ. Akîdemizin sütunlarını diken İmam–ı A’zam ile buna ilaveten Mutezile’nin sapmalarını püskürten İmam Mâturidî ve her türlü şamanist, “bâtınî” savrulmanın önüne muazzam setler çeken, Türklerin Müslümanlaşması için, Türklerin müslümanlaşmasından önce Türkçeyi müslümanlaştıran, bütün gönül kapılarını sonuna kadar açan Hoca Ahmed Yesevî Hazretleri’nin üçünün birden akıttığı ilim,…

DEVAMINI OKU