Prof. Dr. Sönmez Kutlu-2. Maturidi Yesevi Otağı Kurultayı

2. Maturidi Yesevi Otağı Kurultayı’nın Açılış Konferansı Prof. Dr. Sönmez Kutlu tarafından yapıldı. Prof. Dr. Sönmez Kutlu Maturidilik ve Yeseviliğin tarihsel bağlamında ele alınmasını Maturidiliği anlamak için Maturidinin yazmış olduğu eserlerin incelenmesi gerektiğine vurgu yaptı. Maturidilik ve Yeseviliğin doğru anlaşılması gerektiğini bu fikriyat kesinlikle marjinalleştirilmemeli ve herhangi bir siyasi ve dini grubun sloganı haline getirilmemelidir dedi. Maturidi Yesevi Fikri herhangi bir siyasi görüşe ya da mezhebe sığdırılacak kadar dar bir dünya görüşü değildir diyerek Maturidi Yesevi Farabi çizgisinin siyaset üstü anlayışını ortaya koydu. Maturidi Yesevi Otağı İlmi ve Kelami Araştırmalar…

DEVAMINI OKU

Biz Kimiz ? Maturidi Yesevi Otağı

maturidi yesevi otağı

Farklı fikir ve düşünceleri temsil eden İslam aydınları insanlık âlemine tıptan, felsefeye, musikiden, mimariye astronomiden fiziğe her ilim dalında insanlık tarihine katkılarda bulunmuştur. Fakat ne olmuştur da, İslam medeniyetinin mensupları olan İslam âlemi günümüz de bu hale düşmüştür? Dünyanın en çok doğal kaynak rezervlerine ve doğal güzelliklerine sahip olmasına rağmen neden İslam ülkelerinde insanlar yüksek hayat standartlarına sahip değiller? Neden dünyada en çok yolsuzluk, çocuk ölümleri, rüşvet, çevre kirliliği, sağlık problemleri ve dünyada en kısa ömür oranı İslam âlemindedir?

DEVAMINI OKU

Ahmet Yesevi Kimdir? Yesevilik Nedir ?

ahmet yesevi

Türk Tasavvuf anlayışının önderi Ahmet Yesevi Türk Tasavvuf anlayışının önderi olan Ahmet Yesevi hayatının önemli bir kısmını geçirdiği Türkistan’ın Yesi bölgesine ithafen Yesevi olarak anılmaktadır. Maturidi medreselerinde yetişen Ahmet Yesevi, insanı eğitim ve terbiye yöntemini tamamen Orta Asya Türk Kültürünün özelliklerine uygun bir biçimde sunmuştur. Fars dilini bilir de sevip söyler Türkçeyi Ahmet Yesevi Yaban kuş gibi ele konmayan nefis nasıl terbiye edilir? İnsan ahlaki kötülüklerden kendisini nasıl sakınır? Benliği ikiliği yok eden ilahi aşka nasıl ulaşılır? Edeb nedir? Aşk nedir? Hayat nedir? Ölüm nedir? Benlik nedir? gibi insan zihnini…

DEVAMINI OKU

Maturidi Kimdir ? Maturidilik Nedir ?

maturidilik nedir

Maturidi Kimdir ? Maturidilik Nedir ? Bilinen ve Bilinmeyen Yönleriyle İmam Mâturîdi Prof. Dr. Sönmez KUTLU 1. Maveraünnehir ve Semerkand’da Siyasî ve Dinî Ortam Maveraünnehir, Ceyhun nehrinin doğu tarafı olup, İslam’dan önce Hayatıla, İslam’dan sonra ise, Maveraünnehir olarak isimlendirilen bölgenin adıdır. Bu nehrin batı tarafına da Horasan denilmektedir. Bölgede, Tirmiz, Nesef, Taşkent, Fergana, Buhara ve Semerkand gibi önemli kültür merkezleri bulunmaktadır. Bunlardan Semerkand, İslam öncesi ve İslam sonrası dönemde, çeşitli din ve kültürlerin kavşak noktası olmuştur. Bu şehir  bölgede İslam’ın yayılmasından bir kaç asır gibi kısa süre sonra, İslam düşüncesinin…

DEVAMINI OKU

Değer Üretebilenler Hür İradeli Ahlaki Eylemi Hayatın Ölçüsü Yapanlardır

           Hür iradenin olmadığı yerde ahlaktan bahsetmek anlamsız ve yersizdir. Hür iradesiyle düşünce üretenler, bir değer ortaya koyabilirler.             Değer ve eylem ortaya koyabilenler ancak hür iradeli, hür düşünceli özgür bireylerdir. Yeni bir medeniyetin oluşması ancak prangalarından kurtulmuş, aklını esaretten,  kölelikten tabiiyet ve taklit zindanından hürriyete kavuşturmuş bireylerin fikri temelleri üzerinde kurulacaktır.             İrade, insanın kimliğini niteleyen bir sıfattır. Eğer insanın irade hürriyeti varsa ahlaklı varlık olduğundan ve değer algısından bahsedilebilir. Değer üretmek, değer vermek doğru değerlendirme yapmak irade hürriyetine sahip insanın eylemi olabilir.             İrade…

DEVAMINI OKU

Maturidi Görüşleri Günümüz Sorunlarının Çözümüne Etkisi

Medeniyetlerin ilerlemesinde en büyük etken İbni Haldun’a göre  “Bilim ve sanattır” Bilim ve sanatta ilerlemenin birçok belirleyici etkeni vardır ki  bunlardan biride dindir. Avrupa medeniyetinin bu günkü seviyeye ulaşmasının temellerinden biride rönesans hareketidir.Orjinal vahyin dışına çıkmış dini anlayışa tepki oluşumudur rönesans. Günümüzde islam toplumları dinini orijinal kaynaktan yapılan yorumlardan öğrenmektedir .Bu yorumlar hem bireysel anlamda hem de toplumsal anlamda önemli rol oynamaktadır.Dinin doğru yorumlanmış kaynaklarına ulaşmak çok büyük önem arzetmektedir. İtikadi anlamda Maturidi’yi takip eden Türk toplumları Ehli Sünnet olduklarını söylemelerine rağmen ehli sünnet anlayışının fikir ve yorum önderliğini yapan…

DEVAMINI OKU

Milleti İbrahim

– İbrahim Milletinden kast edilen nedir? – Milleti İbrahim kimlerdir? –Geçmişte ve günümüzde kendilerine İbrahim Milletinden sayıp Yahudiliğe ve Hıristiyanlığa çağıranlar gerçekten kimlerdir? – Din kimindir? – Allaha Teâlâ Hazretlerinin yanında makbul olan din nedir? Kaç tanedir? – İbrahim(A.S.)dinine, milletine tabi olun, uyun emrinden kast edilen nedir? Günümüzde İbrahim-i dinler adı altında ifade edilenler gerçekten ne anlama gelmektedir. Öncelikle Millet-i İbrahim ifadesindeki millet kelimesine kısaca bir izah getirelim. Konunun detayları içerisinde daha geniş olarak ifade edildikçe daha iyi anlaşılacaktır. Millet din demektir. Buradaki millet ifadesi soy bağı, kan bağı ile bağlı olan millet…

DEVAMINI OKU

Maturidilik

MATURİDİLİK  Peygamberimizin vefatından sonra dört halifenin seçimi,  arap milliyetçisi Muaviye’nin başa gelmesi ve bu yöndeki politikaları,devirdeki siyasi çekişmezlikler,İslam topraklarının genişlemesi ,farklı milletten insanların Müslüman olması ve de bu topraklardaki  Müslüman,gayrimüslüman etkileşimleri İslam dünyasını bazı sorular sordurtmaya,akli tefekküre itmiştir.Bu yönelim sonunda insanlar mü’min kimdir,iman nedir,irade kimdedir,sünnet nedir ne değildir gibi sorular sormaya başlamışlardır ve bu konular üzerinde çeşitli fikri tartışmalar olmuştur.Bu sorulara verilen yanıtlar neticesinde insanlar farklı düşünsel ekollere ayrılmıştır.(Cebriyecilik,Cehmiyyecilik,Kaderiyyecilik…)Çok farklı düşünsel ekoller vuku bulmasına rağmen imamımız Matüridi’yi tanımak için onun ne olduğundan  önce ne olmadığını öğrenmemiz yani diğer ekolleri bilmemiz…

DEVAMINI OKU

İlim mi? Taze Bitti Beyim,Şeyhime Sor!!!

İlim mi? Taze Bitti Beyim,Şeyhime Sor!!! Geçenlerde gezinirken tarihin tozlu sayfalarında El-Tatari’ye rastladım .Büyük bir dinginlik içinde oturdu yanıma.Çile’ye girdi diyorlardı zaten hakkında .Bir kısa hasbihalden sonra sordum ona: -Neden yaşarsın,ne yaparsın ey Tatari hoca? –Allah için yaşar ,ona ibadet eder,nefsimi terbiye ederim ,Ey genç!! -Ne yaparsın Allah için peki? –Gece gündüz ona ibadet ederim   Uzatmam elimi,gözümü harama   Sevmem çok lakırdıyı,şamatayı   Çilemi doldurup ermektir amacım kemalata -Âlâ!! Fakat ne yaparsın tanımak için Allah’ını ibadetten başka? – Git işine çocuk!!   Bir kalkıştım mı bu işe bir  …

DEVAMINI OKU

Din Algısı Haline Getirilen Mezhep Taassubunun Sosyal Hayata Etkileri

DİN ALGISI HALİNE GETİRİLEN MEZHEP TAASSUBUNUN SOSYAL HAYATA ETKİLERİ DİN İSLAMDIR, MEZHEP GÖRÜŞTÜR, MEZHEP DİN DEĞİLDİR. Din Nedir? Kuran’ı Kerim, dini Allah’ın koyduğu, insanın inanç ve davranışlarına ait kanunların bütünü anlamında kullanıyor.1 “Sizin için din olarak İslam’ı/Allah’a teslim olmayı seçtim.”2 Kuran’da anlatılan bu dinin adı İslam olarak tanımlanmaktadır. Tanımlandığı şekliyle İslam’dan başka bir dinin Allah u Teâlâ’nın katında kabul görmeyeceği yine Kuran’ı Hâkimde belirtilmiştir. ” Kim İslam’dan/Allah’a teslim olmaktan gayrı bir din ararsa artık o, ondan asla kabul edilmeyecektir. Ve o, âhirette hüsrana düşenlerdendir.”3 Kuran bize İslam’a uymamızı emrederken başka…

DEVAMINI OKU

Tasavvuf Örneği Yesevi’de Kadın

yesevi'de kadın

Yeri gelir yar olup sızı olur sineye, Yeri gelir şefkatli bir kucak olur beşere, Ete,kemiğe bürünüp Kadın diye görünüp Sultan olur bu aleme… Feminizim ,ülkemizde algılandığı gibi kadın ırkının kutsallığı,erkeğin  evrimleşmemiş kadın olduğu gibi radikal fikirlerin yanı sıra zulüm gören kadını savunan,kadınlarla erkeklerin aynı imkanlara(eğitim,sağlık,hukuk…) sahip olmasını savunan,erkeğe değil zülmeden erkeğe karşı olmak üzere çok farklı feminist grupları mevcuttur. Modern anlamda bir felsefe ve bir hareket olarak feminizmin kökeni kadının eğitimi hakkını savunan Lady Mary Wortley Montagu ve Marquis de Condorcet gibi özgür düşünürlerin de içinde yer aldığı Aydınlanma dönemine götürülmektedir.[1]  Kadının…

DEVAMINI OKU

Tabiiyet Taklidi, Taklit Taassubu Dinleştirdi

TABİİYET TAKLİDİ, TAKLİT TAASSUBU DİNLEŞTİRDİ Tabi Olmak Ne Demek? Bir kimsenin, güdümünde olma durumunu anlatan bu kavram ayeti kerimede şöylece kınanmaktadır. “Ey iman edenler! Bizi davar gibi güt” diye konuşmayın,” (Bakara,104) Taklit: Belli bir örneğe benzemeye veya benzetmeye çalışma. Taassup nedir? Herhangi bir delile dayanmadan, bir fikre körü körüne bağlanmaktır. Taassup sözlükte fanatik ve tutuculuk/Mevcut toplumsal düzeni, düşünceleri ve kurumları değiştirmeden olduğu gibi korumak isteyen kimse, muhafazakâr anlamlarına gelmekte olup bir düşünceye körü körüne bağlanıp başka görüşlere nefret ve düşmanlık hisleri beslemektir. Bu durumda olan kimselere fanatik denir. Fanatiklik diğer…

DEVAMINI OKU

Semerkant’tan Gelen Dinsizlik!

Semerkant’tan Gelen Dinsizlik! Laiklik kavramı, Başbuğumuz Atatürk’le hayata geçirilen ve genel literatürlere ‘Din ve devlet işlerini birbirinden  ayırmak.’  şeklinde  geçen bir kavram olup   Atatürk’ü deccal ,dinsiz ilan eden  sözüm ona dini çevreler  tarafından düşüncelerini desteklemek amacıyla dillerine pelesenk ettikleri en büyük silahtır.Sözüm ona diyorum çünkü asıl dinin ruhunun ,özgür yaşanmasının devletin laikliği ile gerçekleşir ve  bu, ülkenin itikattaki imamı İmamı Maturidi tarafından söylenmiştir. Peki nedir  laiklik? Gerçekten dinsizlik midir? Laiklik kelime anlamı olarak Hristiyanlığın ilk yüzyıllarına dayanır.Ruhban sınıfından olanlar clerici, ruhban sınıfından olmayan ,halkdan olana da  laici  denilmektedir. Ayrıca  ingilizcede…

DEVAMINI OKU

Akıl ve Önemi

Yunanca’da “Nous”Latince’de “Ratio”ve Türkçe’de “Us” anlamına gelen “Akıl” kelimesi Arapça’da “A.K.L” fiil kökünden türemiş bir mastardır.Sözlükte “yasaklamak,engellemek,devenin ayağını bağlamak, istemek, tutmak, korunmak,sığınmak, bilmek, anlamak, zeka,bilgi,ruh ,düşünce görüş,kavrama yeteneği gibi anlamlara gelir.Ben bu anlamlara bir de özgür düşünceyi katmak istiyorum. Ali İbni Sina’ya göre insani nefsin hem bilici hem yapıcı güçlerine akıl adı verilir. Yunan filozoflarına nispet edilen görüş şudur: Akıl, Allah’ın ezelde yarattığı mahlukatının ilkidir. O yaratıcısına en yakın ve en benzer olanıdır. Bu akıl ilk bilişle hem kendini hem de yaratıcısını akl eder. Varoluş ilk akıldan sadır olmuş ve…

DEVAMINI OKU

ABARTI VE KABARTILAR

KURANDA İNSAN (1) İnsanı en iyi bilen elbette ki onu yaratandır. Allah’u Teâlâ Hazretleri Kuranda insanı anlatıyor.Bu ifadelerden bir bahis üzerinde durmak istiyorum. “O kendilerini tezkiye edip duranları görüyor musun? “ (nisa-49)  Kendilerini temize çıkaranlardan kastedilenlerin Yahudiler olduğunda âlimlerimiz ittifak etmişlerdir.  “Yahudiler ve Hıristiyanlar, bizler Allah’ın oğullarıyız ve muhibbiyiz!” (maide-18)  “Cennete ancak Yahudi ve Hıristiyanlar girer !” (bakara-111)  ayetlerinde geçen sözlerle kendilerini övmüşler ve bahsimize konu yaptığımız ayetin nüzul sebebi olmuşlardır. Yahudiler bizim günahımız yoktur. Allah gündüzleyin işlediğimizi gece, geceleyin işlediğimizi gündüz affeder dediler. Günahsızlıkta bizler çocuklar gibiyiz diye devam ettiler. Ölmüş aba ve…

DEVAMINI OKU

Okur Yazar Mıyız ?

  OKUR YAZAR MIYIZ ? Okuma-yazma denilince aklımıza, okuma yazmayı bilen insan geliyor. Bu şekilde baktığımızda gerçekten okuryazarız; hatta dünyada yaşayan insanların % 80’i okuryazar. Tabii okuryazar olmanın, her şeyde olduğu gibi, bir belirtisi, bir işareti olmalı. Bu işaretlerden en önemlisi, ekonomik verilerdir. İsterseniz şimdi, okuryazar oranlarını ve ekonomiyi birkaç veri ile inceleyelim : Yukarıdaki verileri hepimiz gördük: GSMH (Gayrisafi Millî Hâsıla) yüksek olan ülkelerde okuryazar, GSMH düşük olan ülkelerde okuryazar, GSMH düşük olan ülkelerde yaşayanlarda düşünebilen, akıl edebilen, hasta olabilen aynı standartlarda insanlar… İşte tamda burada şu soruyu sormamız…

DEVAMINI OKU

Aprinçur Tigin

Atsız’ın makalesinde,  ilk yazılı olarak bilinen Türk şairinin Çuçu isimli bir zat olduğu iddiasını  araştırırken ,rastladım saygıdeğer şehzademize. Atsız iddiasını Kaşgarlı Mahmut’a dayandırmaktadır fakat Kaşgarlı Mahmud verdiği şiir örneklerinin sahibini söylemediğinden, hangi şiir Çuçu’ya ait bilememekteyiz ve bu bizleri şiirleriyle birlikte bilinen   Uygur Devletinde yaşamış başka bir şaire götürmektedir. Yani bilinen ilk Türk şairi şiirleriyle birlikte Aprin çur Tigin’dir!! Aprinçur, ismi  Gökte yanan yani güne  eş  anlamında iken Tigin ismi hükümdar çocuklarına verilen bir ünvandı. Yani  şairimiz bir şehzade olup, taşa kazıdığı duygularıyla ilk olma özelliğini de elinde bulundurmaktadır. O…

DEVAMINI OKU

AKIL AKILDAN ÜSTÜNDÜR

DANIŞMA İslam’ın temel kavramlarından biride “istişaredir” istişare önemli bir karar alınmadan önce, konuyu araştırmak, bilgisi olan insanlara danışmak, onların fikirlerini öğrenmektir. Kişi ya da kişilerin birbirlerine danışması fikirlerini alması Kur’an’ı Hâkimde şu şekilde ortaya konmuştur. “iş hususunda onlarla danış” (Al-i İmran 159)  “onların işleri kendi aralarında istişare iledir.” (şura 38) Peygamberimiz önemli bir karar vermeden önce mutlaka etrafındaki insanların düşüncelerini öğrenir, kendisine bir öneri teklif edildiğinde bunu dikkate alırdı. Bedir savaşında ashaptan Hubab isimli zat, Müslümanların mevzilendiği yeri beğenmemişti. Resulullah’a (s.a.v) gelerek “Ey Allah’ın elçisi, buraya Allah’ın emriyle mi indin,…

DEVAMINI OKU

SİZ DOĞRU BİR ŞAHİT OLUN

“Allah yolunda hakkıyla cihat edin. Sizi o seçti, dinde size güçlük vermedi. Atanız İbrahim’in milletine (uyunuz.) Önceden de bu (Kuran)da da sizi “Müslüman” diye O adlandırdı. Ta ki Resul size şahit olsun, sizde insanlara karşı şahitlik edesiniz. İmdi namazı dosdoğru kılın, zekâtı verin ve Allah’a güvenin. Mevlanız O’dur. O ne iyi ve ne güzel Mevla, ne iyi ve ne güzel yardımcıdır.(Hacc 78. Ayet) Cihat: Düşmana karşı savunmada bütün gücünü harcamaktır ki üç kısımdır. 1-Açıkça kendini belli etmiş düşman ile yapılan cihat. 2-Şeytan ile yapılan cihat. 3-Nefis ile yapılan cihat tır.…

DEVAMINI OKU

Aşk……Gönül…….Akıl

Aşkın kavrama noktası gönül. Gönül karşımıza ilk taş yazıyla Yolluk Tigin ile çıkar.  Taş togıtdım, köngültegi sabımın bitidim: (Taş yontturdum gönüldeki sözümü yazdirdım) Aynı zamanda gönül kırmak, gönül almak,gönül vermek, gönülsüz,deli gönül,gönül ferman dinlemez gibi kelime ve tabirlerle günlük konuşmalarımızın bir parçasıdır.Edebiyatımızda bazen bir bahçeye benzetilir gönül.   kisi koÆli baà ol yasaràu suvı          bu begler sözi birle eêgü savı İnsanın gönlü bir bahçedir; onu yetiştiren su, beylerin sözleri ve nasihatleridir.) Şeklinde ifadesini bulur.Bazen de bir hükümdara benzetilir : köÆül beg turur yiti endam öze          begi baslasa buênı yügrür tüze…

DEVAMINI OKU