Türk Tasavvuf Anlayışı Yesevilik

türk tasavvuf anlayışı yesevilik

Türk Tasavvuf Anlayışı Yesevilik

Prof. Dr. Sönmez KUTLU

true yesevi Yesevi geleneğinde dindarlık cinsiyet üzerinden veya cinsiyet ayrımcılığı üzerinden oluşturulmadı.

false Mevcut tarikatlaşmış sûfîlikte dindarlıkta cinsiyet ayrımcılığı önemli bir yer işgal eder.


true Yesevi kültürde ve Yunus’un düşüncesinde akıl, ilim ve insana saygı esastır.

false Tarikatlaşmış sûfîlikte akıl aleyhtarlığı ve ilim düşmanlığı teşvik edilmekte, insanlar doğruluğu-yanlışlığı kontrol edilemeyen, doğru bilginin kaynağı olarak kabul edilmeyen keşf, ilham ve mükaşefeye itibar edilmektedir.


true Türk sûfîliğinde Kur’an ve Sünnet’ten akıl ile anlaşılan hikmet esastır.

false Tarikatlaşmış sûfîlikte Şeyhlerin ilhamları esastır.


true Yesevî, dervişleri topluma insan sevgisi, kardeşlik ve toplumsal dayanışmayı aşılıyorlardı.

false Tarikatlaşmış sûfîlikte kin, nefret, dışlayıcılık ve düşmanlık aşılanıyor.


true Yesevi dervişleri İslam’ı yaymada ve gönülleri fethetmede öncülerdi. Alperen olarak fetihlerin önünü açıyorlardı. Sonrasını tahkim ediyorlardı.

false Tarikatlaşmış yapılarda gönüllere tahakküm kurmak söz konusudur.


true Yesevî kültürde, tasavvuf Hanefi-Mâturîdîliğin akılcı söylemine tabi idi.

false Türkiye’de Tarikatlaşmış yapılarda tam tersi durum var. Yani Hanefîlik ve Mâturîdîliğe İbn Arabici İrfani gömlek giydirilerek Sûfîliğin kontrolüne sokulmak isteniyor.

yesevi

true Türk tasavvuf anlayışında itikad ve fıkıh, alanının uzmanlarına bırakılırdı.

false Bugün tarikatlaşmış yapılar, itikad ve fıkhı kontrol etmekte ve bireyin dindarlığı üzerinde baskı kurmak için kullanmaktadır.


true Ahmet Yesevi ve Yunus’ta insan olan öteki değildir. Kâfir de olsa incitmeme, incinsen de incitmeme esastır.

false Tarikatlaşmış yapılarda kendi dışındakiler kâfir ve öteki olarak görülmektedir.


true Ebû Hanîfe ve Mâturîdî geleneğinde Müslümanlara Allah’a karşı korku ile ümit arasında olmak vardır.

false Tarikatlaşmış yapılarda günahkâr mü’min ve Müslümanlara ümitsizlik telkin edilmektedir.


true Hanefî-Mâturîdî gelenekte ve Yesevî yolunda ehli kıble tekfir edilemez. Hiç bir mü’min ve Müslüman için cennetlik veya cehennemlik olduğu konusunda şahitlikte bulunulamaz.

false Tarikatlaşmış yapılarda kutsallaştıran şeyhler cennetlik olarak ve insanları cennete götürecek ayrıcalıklı şahsiyetler olarak görülür.


true Hanefî-Mâturîdî gelenekte ve Yesevî yolunda insan sevgisi esastır. İnsanlar iki bakımdan kardeştir: İnsaniyette ve İslamiyet’te. Yaratılan yaratan dolayısıyla sevilir.

false Tarikatlaşmış yapılarda tarikat mensuplarının ve ihvanların sevgisi esastır.


yesevi Yesevi geleneğinde fakir, öksüz, yetim, hasta ve kimsesizlerin dertleriyle dertlenilir.

false Tarikatlaşmış yapılarda bu konuların yerine dünyevi makam, mevki ve maddi menfaatler peşinde koşulmaktadır. Günümüzde tarikatlaşmış yapılarda ticari holdingleşme ve siyaseti kontrol etme eğilimi vardır.

İlgili Yazılar