İSLAM DÜNYASINDA TARİHİ DOĞRU ANLAMA ve YAZMAYLA İLGİLİ ÖNEMLİ BAZI ŞAHSİYETLERDEN – BİRÛNÎ
Ermamat ERGESHOV1
Özet
Tarihçilik, milli kültürün parçalarının öğrenilmesi, hem kendi hem de öteki kültürlerin incelenmesi olarak tanımlanabilir. Dolayısıyla tarihçilerin, tarihten bir medeniyet inşa etme girişiminde bulunmanın yerine Birûnî’nin, tarih araştırmalarında kullandığı yöntemi esas almalıdırlar. Nitekim Birûnî, araştırmalarına inançlarını, ideolojisini, dünya görüşünü karıştırmadan nesnel davranmış, kaynakları tenkitçi zihniyetle kullanmış, olguları ve olayları tüm ayrıntıları ile tarafsızca tespit ederek açıklığa kavuşturmuştur. Birûnî’nin ortaya koyduğu metot, tarihi doğru anlama ve yazmada vazgeçilmez unsur olarak görülebilir. Hem kullandığı metotların, tarih araştırmalarına ne şekilde yansıdığını görmek, hem de hayat serüvenini nasıl geçirdiğini anlamak için onun Âsâru’l-Bâkıye’si ve Tahkîk mâ li’l-Hind’i önemlidir. Bu çalışmanın amacı ismi geçen eserlerde kullanılan metot anlayışının günümüz tarihçiliğine katkısını ortaya koymaktır.
Anahtar Kelimeler: Birûnî, Tarihçilikte Metot, Objektif Yaklaşım, Kaynak Kullanımı.
