Kategori: YAZILAR

İmam Mâtürîdî ve Teʾvîlâtü’l-Kur’ân

MATURİDİ YESEVİ OTAĞI

İmam Mâtürîdî ve Teʾvîlâtü’l-Kur’ân PROF. DR. BEKİR TOPALOĞLU Şimdiye kadar yapılan araştırmalar Matüridi’nin kelam ilmini siyasi mecradan çıkardığı, red-cevap kuruluşunu usu’l-i selase planında sistemli bir bünyeye kavuşturduğu, akıl-nakil çatışmasını ortadan kaldırdığı, alanı içinde akla, onun istidlal ve tahlillerine önem verdiği, sem’iyyat konularında başta Kur’an olmak üzere nakli en çok kullanan kişi olduğu sonucuna varılmıştır. Matüridi her iki eserinde de konuları işlerken hayattan kopuk bir teorisyen değildir. Fert ve toplum temelinde beşeri alemi daima göz önünde tutmuş, insan psikolojisini ve toplum realitesini hesaba katmıştır.

DEVAMINI OKU

Maturidi’nin Fıkhi Yönü ve Metodu

MATURİDİ YESEVİ OTAĞI

Maturidi’nin Fıkhi Yönü ve Metodu Prof. Dr. Talip ÖZDEŞ Eşyanın ve kâinatın yaratılmasında hikmetler arayan Mâturidî, Allah’ın insanlar için koymuş olduğu hükümlerin de belli hikmetlere dayandığını, bu anlamda hiçbir hükmün mesnetsiz ve hikmetsiz olamayacağını her fırsatta vurgulamıştır. Ona göre fıkh ve hikmet arasında sonuç itibariyle bir ilişki vardır ve içtihadın amacı, sadece hükmün zahirine ulaşmak değil, hükümlerin atında yatan hikmetlere, gerçek mânâ ve maksatlara ulaşmaktır. Onun ulaştığı sonuçlar, hayattan ve yaşanan gerçeklerden uzak, sadece lafızların ve onların zahiri anlamlarının oluşturduğu alan içerisinde sıkışıp kalan sonuçlar değil, aksine, mümkün olabildiği kadar…

DEVAMINI OKU

Mâtürîdî’nin Gayb Meselesine Bakışı

MATURİDİ YESEVİ OTAĞI

Mâtürîdî’nin Gayb Meselesine Bakışı Dr. Selim GÜLVERDİ İmam Mâtürîdî, teolojik problemleri çözerken nakille beraber akla da dengeli bir şekilde başvurulması gerektiğini savunan Ehl-i Sünnetin iki büyük kelam ekolünden Mâtürîdîliğin kurucusudur. Onun bu özgün metodu nedeniyledir ki düşünceleri kendisinden sonra gelen kelâmcılar tarafından önemsenmiş ve sistemleştirilmiştir. Mâtürîdî, Kur’an’ın öngördüğü sağlam ve doğru inanca sahip olmak için doğru bilgiye önem vermiş bu nedenle duyu, akıl ve haberi bilgi kaynağı kabul ederek önce epistemolojisini oluşturmuş ve ilhamı bilgi kaynakları arasına dahil etmeyerek peygamber dışında gaybten haber vermenin geçerli ve bağlayıcı olamayacağını ifade etmiştir.…

DEVAMINI OKU

Hanefi-Matüridi Gelenekte Bilgi ve İman

MATURİDİ YESEVİ OTAĞI

Hanefi-Matüridi Gelenekte Bilgi ve İman Prof. Dr. ENGİN ERDEM Sonuç olarak, Müslüman gelenekte Hristiyan teolojisindeki ‘Anlamak için iman ediyorum!’ anlayışının aksine ‘Anladığım için iman ediyorum!’ düşüncesi belirleyicidir. Aklını kullanan, kendisinin ve evrenin varlığı hakkında derinlemesine düşünen, kendisinin varlığını kendine referansla açıklanamayacağını kavrayan insanın, varlığını borçlu olduğu Yaratıcı ’ya karşı duyduğu minnettarlık ve şükran imanın esasını oluşturur. Nitekim nimet verene şükretmek, akli bir zorunluluktur. İman tartışmalarında önemli yer tutan ve çoğu kez yanlış yorumlara sebep olan “gayb”60 terimi, bilinmeyen değil, görünmeyen anlamına gelir. Bir şeyin gaybî olması, görünürde/şahitte bulunmaması, çıplak göz…

DEVAMINI OKU

Mâtüridî’nin Te’vilâtü’l-Kur’ân Adlı Eserinden Allah’ın Varlığına İlişkin Aklî Deliller

MATURİDİ YESEVİ OTAĞI

Mâtüridî’nin Te’vilâtü’l-Kur’ân Adlı Eserinden Allah’ın Varlığına İlişkin Aklî Deliller Dr. Fatma AYGÜN Mâtürîdî, insanın bilen (rasyonel) bir varlık oluşundan hareketle Yaratıcı’nın varlığına inanmasının haklı ve mâkul sebeplere dayandığını savunmuştur. Akıl sağlığı yerinde olan her insan, kendi yapısı ve etrafında cereyan eden doğa olaylar hakkında -önyargısız bir şekilde- düşündüğünde, Yüce bir Yaratıcı’nın varlığını bilebilir. Yüce kitabımız “Kur’an’daki âyeti kerimeleri anlama faaliyeti” olarak düşünebileceğimiz Mâtürîdî’nin Te’vîlâtü’l-Kur’an isimli çalışmasındaki aklî izahlar esasen Kur’an’ın pratik düşünmeye, evreni araştırıp inceleyerek keşfetmeye yönelik metodundan hareketle dile getirilmiştir. Zira Kur’ân-ı Kerim’de Yüce Allah, insanın en fazla muhatap…

DEVAMINI OKU

İmam-ı Maturidi’de Din-Siyaset İlişkileri

MATURİDİ YESEVİ OTAĞI

İmam-ı Maturidi’de Din-Siyaset İlişkileri Prof. Dr. Ramazan ALTINTAŞ İmâm-ı Mâturîdî; “Allah size emanetleri mutlaka ehline vermenizi ve insanlar arasında hükmettiğiniz zaman adaletle hükmetmenizi emrediyor‛ âyetinde geçen‚ emanet” kavramına sınırlandırıcı bir yorum getirmek yerine, korunması ve yerine getirilmesi gerekli haklar bağlamında Allah-alem, Allah-insan, insanla-insan arasında geçerli olan‚ her türlü emanet‛ görüşüyle daha kuşatıcı bir yorum yapmıştır. Âyetin “insanlar arasında hükmettiğiniz zaman adaletle hükmetmeniz” pasajındaki çağrının, doğrudan Müslümanların yöneticilerini muhatap aldığını ifade eden İmâm-ı Mâtürîdi, emanetlerin ehline verilmesi tabirinden inanç farklılığı gözetmeksizin “uzmanlık‛ alanının öne çıkarılması, bu konuda inanç ayrımı yapmadan bu…

DEVAMINI OKU

Orta Asya’da Türkler ve İslam Tasavvuru

MATURİDİ YESEVİ OTAĞI

Orta Asya’da Türkler ve İslam Tasavvuru Prof. Dr. Sönmez KUTLU Hanefi-Mâturîdîlikte insan tasavvuru ile ilgili bir hususa daha dikkatlerinizi çekmek istiyorum. Bu anlayışa göre, “İnsan muhteremdir. Çünkü Allah’ın onu en güzel şekilde yaratmıştır. İnsanların farklı düşünmesi, şirk koşması veya küfür fiilini işlemesi onu necis kılmaz.” Kur’an-ı Kerim’de Mescid-i Haram’a girme konusunda bir ayette inançsızlar “necis” olarak tanımlanmaktadır. Mâturîdî ayetin açıklamasında insanın necis olamayacağını, onun mükemmel bir şekilde yaratılmış olduğunu şu ifadeleriyle açıklamaktadır: “İnsan necis bir varlık değildir, necis olan onun küfür fiili ve ibadetleridir.” Bu yaklaşım, oldukça ilginç bir yaklaşımdır.…

DEVAMINI OKU

İslam’ı Anlamada Yöntem Sorunları

MATURİDİ YESEVİ OTAĞI

İslam’ı Anlamada Yöntem Sorunları Prof. Dr. Hasan ONAT Bugün gelinen noktada bu geçmişin eleştiri süzgecinden geçirilerek doğru anlaşılması gibi ciddi biri sorunun yanında, Müslümanların bilgiyle irtibatları ve İslâm’ın temel kurucu ilkeleriyle ilgili sorunları da vardır. İslâm’ın insan hayatına anlam kazandıran, hayatı ve barışı esas alan temel kodları sağlıklı bir şekilde anlaşılmamaktadır. Kurandan, yaratılışın yasalarından, akıldan ve Hz. Peygamberin örnekliğinden uzak anlaşılma biçimleri İslâm’ın yerini almıştır. Her mezhebin, cemaatin, tarikatın alternatif bir epistemolojisi, hatta teolojisi mevcuttur; her grup sadece kendisini kurtuluşa eren fırka olarak görmektedir. Kısaca, Müslümanların gerek birey gerekse topluluklar…

DEVAMINI OKU

Prof. Dr. Hüseyin Atay Hakk’a Yürüdü

MATURİDİ YESEVİ OTAĞI

Prof. Dr. Hüseyin Atay Hakk’a Yürüdü Prof. Dr. Sönmez Kutlu’nun Taziye Mesajından Alıntıdır. “Saygıdeğer Hocam Prof. Dr. Hüseyin Atay’ı Ebediyete Uğurlarken, İslam dünyasının son yüzyılına damgasını vuran önemli düşünür ve bilginlerinden, mütekellim ve müçtehid fakihlerinden, filozoflarından Prof. Dr. Hüseyin Atay, 30.08.2023 tarihinde hakka yürüdü. Türkiye’nin ve Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nin medar-ı iftiharı olan Sayın Hocamız Hüseyin Atay’a Cenab-ı Hak’tan rahmet niyaz ediyor; kederli ailesine sabırlar diliyorum. Sevenleri, dostları, arkadaşları ve öğrencilerinin başları sağ olsun. Hocamızın odasında masasının arkasında duvarda, kendisinin de hayatına düstur edindiği Arapça veciz bir söz asılıydı: “Görüş…

DEVAMINI OKU

Maturidi Akılcılığı ve Günümüz Sorunlarını Çözmeye Katkısı

MATURİDİ YESEVİ OTAĞI

Maturidi Akılcılığı ve Günümüz Sorunlarını Çözmeye Katkısı Prof. Dr. Sönmez Kutlu İslam Düşünce tarihinde, İslam’ı anlama, açıklama ve yaşamaya yönelik birbirinden farklı yorum gelenekleri ortaya çıkmıştır. Akla önem veren ve farklılıkların bir arada yaşamasına imkân tanıyan bir düşünme biçimine sahip Akılcı-Hadarî zihniyet bu geleneklerden birisidir ve İmam Mâturîdî bu zihniyetin en önemli temsilcilerindendir. O, dinî bilgi üretmede kendine özgü bir bilgi kuramı geliştirmiş, aklı da bu kuramın merkezine yerleştirmiştir. O bu doğrultuda pek çok meseleyi tartışmış ve özgün yorumlar geliştirmiştir. Din-şeriat ayrımı bunlar arasında en dikkat çekenidir. Mâturîdî’ye göre din…

DEVAMINI OKU

İmam Maturidi’nin Akla ve Düşünmeye Verdiği Değer

MATURİDİ YESEVİ OTAĞI

İmam Maturidi’nin Akla ve Düşünmeye Verdiği Değer Prof. Dr. Ahmet AK İmam Maturidi, büyük bir Türk alimidir. O, Hanefi bir fakih, büyük bir müfessir ve Ehl-i Sünnet’in Maturidilik kolunun imamıdır. O, hayatı boyunca sadece hocalarından ve eserlerinden istifade etmekle kalmamış, aynı zamanda dönemindeki diğer din ve mezheplere ait kaynakları da incelemiştir. İncelediği ve atıfta bulunduğu eserler arasında Aristo’nun “Organon’’ adlı eserinin de olması ve üzerinde durduğu konuları sistematik bir şekilde işlemesi Maturidi’nin mantık ilmine ve felsefi birikime de sahip olduğunu göstermektedir. İmam Maturidi’ye göre Allah, insanın kendisini geliştirmesi için iki…

DEVAMINI OKU

Abû Mansûr Al-Mâturîdî – Muhammed b. Tavît et-TANCÎ

MATURİDİ YESEVİ OTAĞI

Abû Mansûr Al-Mâturîdî Prof. Dr. Muhammed b. Tavît et-TANCÎ Umumiyetle Abû Mansur al-Mâturîdî’nin adı bahis konusu edil­diği zaman Ehl-i Sünnet kelâm ilmi ile, Ehl-i Sünnet’in kelâm il­mindeki aklî tefekkürünü temsil eden ve doğu bölgelerinin daha ziyade Orta Asya sahasına hakim bulunan[1] büyük bir teolojik mek­tepten bahsedilir. Maturîdî müslümanlar arasındaki mevkiinin büyüklüğüne, İslâm akidesinde bırakmış olduğu ve bu güne kadar kuvvetini kaybetme­miş olan tesirlerine, İslâm’ın orijinal tefekkür örneklerinden birini temsil edip günümüze kadar intikal etmiş eserlerine rağmen, İslâm âleminin orta bölgelerine hâkim kelâm mektebinin müessisi muasır meslektaşı Abûl-Hasan al-Aş‘arî (ö. 324…

DEVAMINI OKU

Mâtürîdî Kelâmında İnsan Hürriyeti Meselesi

MATURİDİ YESEVİ OTAĞI

Mâtürîdî Kelâmında İnsan Hürriyeti Meselesi Prof. Dr. Mustafa Said YAZICIOĞLU Mâtürîdî her şeyden önce insanın fiil sahibi bir varlık olduğunu kabul etmektedir. İnsan madem ki bir iş, bir hareket, bir eylem yapa­biliyor, o halde vakıa olarak fiil sahibi demektir. Allah “her şeyin yaratıcısı” olması hasebi ile insan fiilinin de yara­tıcısıdır. Demek ki yaratma yönünden fiile tesir eden güç, Allah’ın kudreti olmaktadır. Fiil başka bir yönü ile de insana ait olmalıdır ki sorumluluk izah edilebilsin. O halde fiil yaratma yönünden Allah’a, yapma yönünden de insana ait olmalıdır. Gerek Mâtürîdî gerekse Nesefî’nin…

DEVAMINI OKU

Yeni Dönem Genel Başkanlığa Oktay ACAR Seçildi

MATURİDİ YESEVİ OTAĞI

Yeni Dönem Genel Başkanlığa Oktay ACAR Seçildi. Maturidi Yesevi Otağı Derneği Genel Kurulu 30 Haziran 2023 tarihinde gerçekleşti. Genel Başkanlığa oy birliği ile Oktay ACAR seçildi. “Maturidi-Yesevi Otağı, Kadim Türk’ün, binlerce yıllık mazisinden süzülmüş, akılcılık, ahlak, sanat, bilim ve medeniyet zenginliğini kendisine rehber edinmiştir. Karanlıklar içinde kalmış Türk’ü yeniden Ergenekon’dan çıkararak Büyük Türk Medeniyetinin temellerini atacak olan aydınlanma meşalesini yakmıştır. Bu kutlu medeniyet yolunda ilim ve bilimi halk ile buluşturmak adına akademisyenler ile halkı buluşturarak özgür düşünce, özgür irade sahibi hür bireylerin yetişmesi için var gücü ile mücadele etmektedir. Türk…

DEVAMINI OKU

Türk Devletleri Teşkilatı Türk Üniversiteler Birliği Rektörler Özel Toplantısı – Aziz Sancar’ın Konuşması

MATURİDİ YESEVİ OTAĞI

Türk Devletleri Teşkilatı Türk Üniversiteler Birliği Rektörler Özel Toplantısı – Aziz Sancar’ın Konuşması Semerkant, 7 Haziran 2023 Prof. Dr. Aziz Sancar’ın Konuşma Metni Değerli kardeşlerim! İlk önce, Türk Devletleri Teşkilatı’na bağlı Türk Üniversiteler Birliği’nin toplantısında sizlere hitap etmenin benim için büyük bir iftihar kaynağı olduğunu belirtmek isterim. Uzun zaman birbirinden ayrı düşmüş Türklerin bir araya gelmeleri, güçlerini birleştirmeleri, kendilerinin ve dünyanın kalkınmasına ortak katkılar sunma imkanına ulaşmaları bizim hep gençlik hayalimiz olmuştur. O yüzden, bugün sizlerin Türk Dünyası’nın Medeniyet Başkenti Semerkant’ta bir araya gelerek, milletimizin bilim ve eğitim sorunlarını, bu…

DEVAMINI OKU

Maturidilerde Tekvin Sıfatı ve Temellendirilmesi

MATURİDİ YESEVİ OTAĞI

Maturidilerde Tekvin Sıfatı ve Temellendirilmesi Prof. Dr. Temel Yeşilyurt Tekvîn, Arapça kevn kökünden “tef’il’ babında türetilmiş bir kelimedir. Mazisi itibarıyla ‘omak, meydana gelmek; sonradan olmak’ gibi anlamlara gelse de tef’il kalıbında kullanıldığında kelimenin anlamı “oluşturma, meydana getirme, var etme ve yaratma” anlamı taşır. Bu terim nerede ve nasıl kullanılırsa kullanılsın, kastedilen ana tema “bir şeyin yoktan var edilmesi”dir. Mâturîdîlere göre Tekvîn, Allah’ın zatı ile kaim ezeli bir sıfattır. Allah’ın diğer fiili sıfatlarını da ihtiva edecek şekilde “yok olanı, yokluktan varlığa çıkarma” anlamında Allah’ın yaratıcılığını ifade eder. Mâturîdî’lerin tekvîn sıfatı konusundaki…

DEVAMINI OKU

Rahmetli Hasan Onat’ın İslam’ın Akılcı Yorumu Kitabı Yayınevimizden Çıktı

MATURİDİ YESEVİ OTAĞI

Rahmetli Hasan Onat’ın İslam’ın Akılcı Yorumu Kitabı Yayınevimizden Çıktı Türk ilahiyat camiası cumhuriyetin kuruluşundan itibaren, Türk düşünce hayatında pek çok değerli bilginler yetiştirmiştir. Bu değerli bilginlerin en seçkinlerinden bir tanesi de özgün fikir ve düşünceleri ile Prof. Dr. Hasan Onat hocayı zikredebiliriz. Bu vasıflarından ayrı olarak, akademi dünyasına yüzlerce ilim adamı yetiştirmiş, bilimsel birikimi, heyecanı, nezaketi ve kişiliği ile hem akademi dünyasının hem de Türk milletinin sevgisi ve takdirlerini kazanmıştır. Hayatı boyunca din alanında doğru bilginin gerekliliğine vurgu yapmış, söz konusu bilginin de doğru bilimsel yöntemlerle elde edileceğinin altını çizmiştir.…

DEVAMINI OKU

Sönmez Kutlu’nun İnsani ve Ahlaki Değerler Kitabı Yayınevimizden Çıktı

MATURİDİ YESEVİ OTAĞI

Sönmez Kutlu’nun İnsani ve Ahlaki Değerler Kitabı Yayınevimizden Çıktı 2003 yılında İmam Mâturîdî ve Maturidilik (Haz.: Sönmez Kutlu) kitabının yayımlanması sonrasında Türkiye’de İmam Mâturîdî ve görüşlerinin tanınması konusunda önemli etkinlikler gerçekleştirildi. Yurt içinde birçok televizyon programı yapıldı; gazetelerde köşe yazıları yayımlandı; yurtiçi ve yurtdışında onu aşkın bilimsel bilgi şöleni ve onlarca konferans düzenlendi. Ayrıca üniversitelerimizde elliyi aşkın master ve doktora çalışması yapıldı. Bazı dergiler, özel sayılar çıkardı. Bu süreçte. Türk Müslümanlığının kurucu önderlerinden Ebû Hanife, İmam Mâturîdî ve Ahmet Yesevi’nin görüşlerini konu edinen Türkler ve İslam Tasavvuru (İSAM Yayınlan. İstanbul…

DEVAMINI OKU

Maturidi Yesevi Otağı Yayınevi

MATURİDİ YESEVİ OTAĞI

Maturidi Yesevi Otağı Yayınevi Yayın Hayatına Başladı Maturidi Yesevi Otağı olarak, İlim ile halkı buluşturmak için çıktığımız bu kutlu medeniyet yolunda seçkin bilim insanlarının eserlerini topluma ulaştıran yayıncı kuruluş olmanın mutluluğunu sizlerle paylaşıyoruz. Bilim ışığı ile toplumu aydınlatan akademisyenlerimizin eserlerini okurlarıyla buluşturmak için onur duyarız. Maturidi Yesevi Otağı Derneği Karabük ilinin Safranbolu ilçesinde 15 Mart 2012 tarihinde, -Temel ilkelerimiz olan özgür düşünce, özgür irade ve hür bireyler anlayışıyla toplumun ahlaki, ilmi ve fikri seviyesini yükseltmek maddi ve manevi kalkınmasına yardımcı olmak, -İlim, fazilet, ahlak, onur, haysiyet gibi güzel erdemlerin kazandırılması…

DEVAMINI OKU