Okumak için aşağıdaki bağlantıya tıklayınız.
İmam-ı A’zam Ebu Hanife Kimdir ? Hanefilik Nedir ?
***
Ebû Hanîfe, İslam ilim ve düşünce geleneğinin en önemli şahsiyetlerinden biridir. Geliştirdiği hukuk sistemi ve etkileri dikkate alındığında, katkılarının sadece İslam dünyası ve Müslümanlar ile sınırlı kalmadığını, başka kültür ve medeniyetlere de uzandığını söylemek mümkündür. Bu nedenle Ebû Hanîfe sadece Müslümanların değil, insanlığın ortak bir değeri olarak kabul edilmelidir. Bununla beraber, yaşadığı dönemden itibaren gerek düşünce sistemi, gerekse kişiliği ile ilgili olarak değişik ithamlara maruz kalmış ve hayatının bir kısmını hapiste geçirmiştir. İslam medeniyetinden çıkmış bu büyük İslam aliminin düşünce mirası, ne yazık ki yeterince ele alınabilmiş değildir.
Ebû Hanîfe, kimi zaman re’y ve ictihadında kendisini kayıtsız gören bir fıkıhçı, kimi zaman Mürcie’nin en önemli ismi; bazen kıyâsı hadîslere karşı bir delil olarak savunan bir akılcı, bazen Kur’ân’ın mahluk olduğunu savunan sapkın bir şahsiyet olarak tasvir edilmiştir.
Kimileri onu, dedesi kölelikten azad edilmiş bir ipek tüccarı ve dönemin halifesine baş kaldırmış bir isyankar; kimileri de nasları keyfi uygulamalarına kurban eden bir ilim adamı ve pasif bir kişilik olarak incelemiştir. Halbuki Ebû Hanîfe’nin düşünce ve ilim geleneğimizde oynadığı rol dikkate alındığında, onun bunların ötesinde bir ilim adamı olduğu ve bu iddiaların hiç birisinin onu anlatmadığı açık bir şekilde görülecektir. Özellikle bir fakîh, muhaddis ve kelamcı olarak yetiştirdiği öğrenciler ve bu öğrencilerin İslam ilim geleneğinde oynadıkları roller dikkate alındığında, Ebû Hanîfe’nin ilmi kişiliği ve şahsiyeti ile ilgili ortaya atılan değişik görüşlerin olşturduğu şüpheler ortadan kalkacaktır. Ayrıca onun kendi dönemi için son derece gelişmiş bir sistemin kurucusu olduğu göz önünde bulundurulduğunda, günümüzde İslamî ilimler alanında çalışan ilim adamlarına hiç kuşkusuz önemli bakış açıları sağlayacağı aşikardır.